در کشاکش عقل و نقل: رویکردی تطبیقی به روش و دیدگاه باقلانی، شیخ مفید و عبدالجبار معتزلی در موضوع «نبوت»
محل انتشار: پژوهشنامه کلام، دوره: 9، شماره: 17
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 52
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_KALM-9-17_010
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
شیعه، معتزله و اشاعره بر پایه اصول و مبانی معرفتی خویش، در تبیین «نبوت» اختلافاتی داشته اند. شیعه متاثر از آموزه های خاندان وحی، اعتدال گونه از عقل و نقل بهره جسته اند. در سوی دیگر، معتزله با عقل گرایی افراطی و اشاعره با نقل گرایی افراطی، در فهم و تبیین مسائل معرفتی دین، گاه با چالش ها و خطاهایی روبه رو شده اند. مسئله «نبوت» و ابعاد مختلف آن از جمله مسائلی است که می توان لایه های اختلاف نظر متکلمان مسلمان در آن ها را رهگیری نمود. پژوهش حاضر با روشی، توصیفی تحلیلی، اندیشه های کلامی شیخ مفید، ابوبکرباقلانی و عبدالجبارمعتزلی را در مسئله «نبوت» و موضوعات فرعی آن مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. پژوهش حاضر نشان میدهد که در نظام اندیشه هر سه، پایبندی به «استدلال» جایگاهی ویژه دارد. بررسی ابعاد مختلف «نبوت» در آثار شیخ مفید نشان از اثرپذیری محسوس او از منطق قرآن دارد. اگر چه شیخ مفید در روش شناسی و ضرورت نبوت، کاملا عقلانی و بدون تکیه بر آیات و روایات به بحث می نشیند، باقلانی معرفت دینی را در زمره علوم نظری دانسته و از نظرگاه او، دلایل عقلی در خدمت شرع هستند. عبدالجبارمعتزلی، اثرپذیرفته از دیگر معتزلیان پیش از خود، به «نبوت» نگاهی عقل محور دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسن اصغرپور
عضو هیات علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
صادق زمانی دستگردی
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :