تبیین و مقایسه پیش‎فرض‎های جهان‎بینی در رویکرد‎های اسلا‎می و غربی: کاربرد در سازمان و مدیریت

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 64

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIM-10-18_010

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

جهان‎بینی و یا به عبارتی نوع برداشت، دریافت و احساس درباره هستی و محیط پیرامون خود، در رویکرد اسلام و غرب تفاوت‎های بنیادی دارد که بر رسالت سازمان‎ها در دو رویکرد تفاوت‎هایی‎ایجاد می‎کند. لذا هدف‎این مطالعه تبیین و مقایسه پیش‎فرض‎های جهان‎بینی در رویکرد‎ اسلا‎می و رویکردهای رایج غربی و کاربرد آن در سازمان و مدیریت است. در ‎این راستا ابتدا ‎جهان‎بینی اسلا‎می با ‎جهان‎بینی غربی براساس مفروضات معرفت‎شناسی، هستی‎شناسی، انسان‎شناسی، روش‎شناسی و ارزش‎شناسی مقایسه شده و سپس کاربرد آن در سازمان و مدیریت بیان گردیده و در نهایت نتیجه‎گیری انجام شده است. برای دست‎یابی به ‎این هدف از روش تبیینی−تحلیلی و ابزار گرد‎آوری داده‎ها از نوع اسنادی استفاده شده است. براساس تتبعات صورت گرفته و مقایسه‎های انجام شده مشخص شد که جهان‎بینی اسلا‎می و غربی در این پیش‎فرض‎‎ها تفاوت‎‎های ریشه‎ای دارند و همین تفاوت‎‎هاست که باعث شده نگاه‎‎ها به ‎جهان و محیط پیرامون و در نهایت نوع نگاه به سازمان و مدیریت متفاوت باشد. براساس نتایج در جهان‎بینی غربی انسان موجودی مادی است و در رابطه با انسان‎های دیگر معنا می‎شود؛ ولی در رویکرد اسلامی انسان موجودی چند بعدی است که هویتش را از خدا به‎دست می‎آورد. علی‎رغم معرفت‎شناسی‎‎های رایج در غرب، رویکرد اسلامی مبتنی بر رویکرد عقل‎گرایی خلاقانه است. در هستی‎شناسی رویکرد غربی متفاوت به هستی و جهان می‎نگرند؛ ولی در رویکرد اسلام خالق تمام جهان و هستی خداست. در رویکرد اسلامی تکثرگرایی روش‎شناختی وجود دارد و در بحث ارزش‎شناسی بحث نیت مطرح می‎شود. بر این اساس مدل مدیریت اسلامی تنها براساس جهان‎بینی اسلامی می‎تواند امکان‎پذیر شود و تناقض در نوع جهان‎بینی و نحوه مدیریت می‎تواند پیامدهای نامناسبی برای سازمان داشته باشد.

نویسندگان

جعفر ترک زاده

دانشیار، گروه مدیریت و برنامه‎ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسئول)

تورج درخشان فر

دانشجوی دکتری، گروه مدیریت و برنامه‎ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

سمیه مزگی نژاد

دانشجوی دکتری، گروه مدیریت و برنامه‎ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابوئی، رضا؛ محمدرضا اولیاء، زهره یادگاری و شهاب افاضت (۱۳۹۴)، ...
  • ایمان، محمدتقی (۱۳۹۶)، فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: ...
  • پورجوادی، نصر‎الله و میان‎محمد شریف (۱۳۹۱)، تاریخ فلسفه در اسلام، ...
  • پولادی، کمال (۱۳۹۸)، تاریخ اندیشه سیاسی در غرب (قرن بیستم)، ...
  • ترک‎زاده، جعفر و سکینه جعفری (۱۳۹۴)، «بررسی رابطه بین نوع ...
  • جعفری، محمدتقی (۱۳۷۱)، «یک بحث بنیادین در ریشه‎‎های انگیزه برای ...
  • رحیم‎پورازغدی، حسن (۱۳۸۱)، «اسلام و مدرنیته (عقل‎گرایی و انسان‎گرایی)»، کتاب ...
  • رجبی، محمود (۱۳۹۰)، انسان‎شناسی، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام ...
  • رستمی‎نسب، عباسعلی (۱۳۸۸)، «بررسی گستره معرفت‎شناسی انسان از دیدگاه فلاسفه ...
  • شیروانی، علی (۱۳۹۵)، کلیات فلسفه، تهران: انتشارات اندیشه مولانا ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۳)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: انتشارات اسلا‎می جامعه ...
  • علی‎احمدی، علی‎رضا و حسین علی‎احمدی (۱۳۸۳)، مدیریت ارزشی با تکیه ...
  • علیپور، مهدی و سیدحمیدرضا حسنی (۱۳۹۴)، پارادایم اجتهادی دانش دینی ...
  • فرج‎زاده، محمد و محمدرضا سرمدی (۱۳۹۸)، «نظام و روش‎های تربیتی ...
  • فروزنده‎دهکردی، لطف‎الله و علی‎اکبر جوکار (۱۳۹۹)، مدیریت اسلامی و الگوهای ...
  • فروزنده‎دهکردی، لطف‎الله و خورشید فروغی‎نیا (۱۳۹۲)، «بررسی تاثیر دیدگاه‎‎های انسان‎شناسی ...
  • کافی، مجید (۱۳۹۳)، «پارادایم اسلا‎می روش‎شناختی علوم انسانی»، اسلام و ...
  • مرزوقی، رحمت اله (۱۳۹۸ الف)، نظریه‎‎های ساختاری در پارادایم تعلیم ...
  • مرزوقی، رحمت‎اله (۱۳۹۸ ب)، پارادایم اسلا‎می تولید علم، رهیافتی به ...
  • مشبکی، اصغر (۱۳۷۱)، «مطالعه تطبیقی اصول و مبانی مدیریت از ...
  • مصباح‎یزدی، محمدتقی (۱۳۷۹)، «تبیین مفهوم مدیریت اسلامی»، تعاون، (۴۸)، ص۳۸−مصباح‎یزدی، ...
  • مصباح‎یزدی، محمدتقی (۱۳۹۱ ب)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۹۳)، مقدمه‎ای بر ‎جهان‎بینی اسلا‎می (‎جهان‎بینی توحیدی)، تهران: ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۹۷)، امداد‎های غیبی در زندگی بشر، تهران: انتشارات ...
  • مکارم‎شیرازی، ناصر (۱۳۷۶)، مدیریت و فرماندهی در اسلام، قم: انتشارات ...
  • میرزامحمدی، محمدحسن، حمید علیین و غفور حسنی (۱۳۸۷)، «مقایسه اهداف ...
  • نقی‎پورفر، ولی‎الله (۱۳۹۴)، اصول مدیریت اسلامی و الگو‎های آن، تهران: ...
  • وبستر، فرانک (۱۳۸۴)، نظریه‎‎های جامعه اطلاعاتی، ترجمه مهدی داودی، تهران: ...
  • هاشم‎زاده، معصوم؛ حمیدرضا آراسته، حسین عباسیان و حسن‎رضا زین‎آبادی (۱۳۹۸)، ...
  • DeWitt, R (۲۰۱۸), Worldviews: An introduction to the history and ...
  • Gutek, G. L (۲۰۱۳), Philosophical, ideological, and theoretical perspectives on ...
  • Huffman, D. S. (Ed.) (۲۰۱۲), Christian contours: How a biblical ...
  • Inegbe, S. E., & Morison, G. I (۲۰۲۰), Ibibio WorldView ...
  • Miedema, S (۲۰۰۶), A public, social and individual perspective on ...
  • Naugle, D. K (۲۰۰۲), Worldview: The history of a concept. ...
  • Talbot. M (۱۹۹۹), Against Relativism, education in morality, (ed).j.m.Halstead london. ...
  • van der Kooij, J. C. Ruyter, D. J., & Miedema, ...
  • نمایش کامل مراجع