برآیند دین، قانون طبیعت و استدلال در دیدگاه سیاسی ادموند برک
محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ادیانی، دوره: 11، شماره: 21
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 108
فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADYAN-11-21_011
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
ادموند برک از اندیشمندان غربی است که به دلیل وجود گزاره های کاربردشناسانه از دین و فلسفه در اندیشه سیاسی اش توجه محققان را برانگیخته، اما فقدان وجود نظریه و دانش نویسه نظام یافته، باعث تفاسیر متناقض و مغلوط از اندیشه وی شده است. به دلیل اهمیت نقش دین و فلسفه در مبانی انسان شناختی، معرفت شناختی و جامعه شناختی برک و کارکرد آن در تحولات سیاسی و اندیشه ای دو قرن گذشته، نوشتار حاضر با اتخاذ رویکردی کیفی و کاربست روش تحلیل استدلالی، برآیند دین، قانون طبیعت و مشی استدلالی را به عنوان سه رکن بنیادین معرفت شناسانه و کاربردشناسانه، در اندیشه برک بررسی کرده و به برخی تناقضات اساسی در این زمینه پاسخ داده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که برک علی رغم اینکه الاهی دان نیست، مخالف تفسیر غیروحیانی از دین، فطرت انسان و جامعه انسانی است. همین دیدگاه در مبانی معرفت شناختی اش نیز جاری است، به نحوی که ادراک او از قانون طبیعت، تکریم حکمت عرفی، اعتقاد به انقیاد حکومت استبدادی از قانون، تاکید پیوسته بر حقوق شهروندی، تمایزگذاری بین کارکردهای عقل عملی و عقل نظری و درک او از انسان اجتماعی نظم یافته به سوی خیر عمومی، همگی متاثر از اندیشه الاهیاتی او، به ویژه مکتب تومیسم، بوده است. هرچند برک در اندیشه اش فاقد نظام استدلال قیاسی استوار و نظریه مانع بود و درکش از دین گاه جزئی و بر پایه مفروضات دینی بوده است تا شناخت او از حقیقت دین، اما همین نگاه یزدانی، در هدف و مشی استدلال سیاسی و نظریه اخلاقی برک نیز به چشم می خورد که در نهایت باعث توجه واقع گرایانه اش به انسان، طبیعت، حقوق، حاکمیت و آزادی در قالب نظم جهان شمول الاهی شده است
نویسندگان
محمد کریمی پرویز
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
علی شیرخانی
استاد گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
علی محسنی
استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :