فهم مخاطب از معنای هنر اسلامی بر اساس سنت حکمی و عرفانی و تبیین اقتضائات آن با استناد به مرصاد العباد

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 69

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADYAN-11-21_004

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

مقاله حاضر در پاسخ به این پرسش که «فهم مخاطب» از هنر اسلامی چگونه محقق می شود، شکل گرفته است. پرسش مذکور نیز به واسطه اتخاذ «رویکرد حکمی و عرفانی» در خوانش هنر، قابلیت مطرح شدن یافته است. می دانیم مواجهه با هنر از دریچه رویکردهای مختلف، نتایج متفاوتی در پی دارد؛ نخستین نتیجه اتخاذ رویکرد حکمی و عرفانی، قائل بودن به «صورت» و «معنا» در متن هنر است. وانگهی، فهم محتوای نهفته در صورت آثار به سادگی ادراک فرم محسوس که مهم ترین شرط آن، سلامت حواس مخاطب است، میسر نمی شود. شرح چگونگی نیل مخاطب به معرفت و فهم معنای نهفته در صورت آثار، هدف نگارنده از این پژوهش است؛ چراکه می دانیم از میان تمام مخاطبان آثار هنرهای معناگرای اسلامی، همگی قادر به «فراروی از فرم» و «دریافت محتوا» نیستند، بلکه «تحقق شروطی» لازم است تا مخاطب بتواند با تامین آن، به «فهم هنر اسلامی» و معرفت حقیقت متجلی در زیبایی صورت آن، نائل گردد. آشکارگی این شروط، به مدد تحلیل و با استناد به داده هایی که از طریق کتاب خانه ای گرد آوردیم، محقق شده است. پژوهش حاضر در گام نخست، «چیستی هنر» و در گام دوم، «چگونگی فهم آن» را تشریح می کند؛ سپس شروطی که تحقق فهم مخاطب، مستلزم تهیا آن است، با استناد به مرصاد العباد، از «شناخته شده ترین منابع حکمی و عرفانی» بیان می شود که فصلی از آن درباره «محترفه و اهل صنایع» است

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سپیده ملکی

دانشجوی دکتری حکمت هنر دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

سید رضی موسوی گیلانی

دانشیار گروه فلسفه هنر، موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، قم، ایران

احمد شهدادی

مربی گروه حکمت هنر دینی، موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید ...
  • ابن ادریس، محمد بن احمد (۱۴۱۷). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ...
  • ابن عربی، محیی الدین (۱۴۲۰). الفتوحات المکیه، ضبطه و صحه ...
  • باباشاه اصفهانی (۱۳۹۱). آداب المشق، پژوهش: حیدرضا قلیچ خانی، تهران: ...
  • جزیری، عبد الرحمن؛ مازح، یاسر؛ عریض، علی حسن؛ غروی، محمد ...
  • حکمت، نصرالله (۱۳۹۳). حکمت و هنر در عرفان ابن عربی، ...
  • خسروپناه دزفولی، عبدالحسین (۱۳۹۶). جستاری در عرفان نظری و عملی، ...
  • دیکی، جورج (۱۳۹۳). هنر و ارزش، ترجمه: مهدی مقیسه، تهران: ...
  • رازی، نجم الدین ابوبکر (۱۳۹۵). مرصاد العباد، مصحح: عزیزالله علی ...
  • سجادی، سید ضیاء الدین (۱۳۹۳). مقدمه ای بر مبانی عرفان ...
  • سلار دیلمی، حمزه بن عبد العزیز (۱۴۱۴). المراسم العلویه فی ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۰). النهایه فی مجرد الفقه والفتاوی، ...
  • فرزان یار، حمیدرضا (۱۳۸۹). «اهمیت هنرهای سنتی برای زندگی مسلمانان ...
  • کارول، نوئل (۱۳۹۲). درآمدی بر فلسفه هنر، ترجمه: صالح طباطبایی، ...
  • کربن، هانری (۱۳۹۸). «معنای موسیقایی عرفان ایرانی»، ترجمه: ان شاءالله ...
  • کرمانی، اوحدالدین (۱۳۶۶). دیوان رباعیات اوحدالدین کرمانی، به کوشش: احمد ...
  • کوماراسوامی، آناندا (۱۳۹۳). فلسفه هنر مسیحی و شرقی، ترجمه: امیرحسین ...
  • لاهیجی، شمس الدین محمد یحیی (۱۳۸۵). مفاتیح الاعجاز فی شرح ...
  • لاهیجی، محمد بن یحیی (بی تا). مفاتیح الاعجاز فی شرح ...
  • مایل هروی، نجیب (۱۳۷۲). اندر غزل خویش نهان خواهم گشتن ...
  • نصر، سید حسین (۱۳۹۴). هنر و معنویت اسلامی، ترجمه: رحیم ...
  • هنفلینگ، اسوالد (۱۳۹۳). چیستی هنر، ترجمه: علی رامین، تهران: هرمس ...
  • نمایش کامل مراجع