تجزیه عاملی صفات زراعی و فیزیولوژیک ده رقم گندم نان در دو رژیم آبیاری

به منظور داشتن یک برنامه اصلاحی موفق، تعیین ارتباط بین صفات اهمیت زیادی دارد. این پژوهش به منظور ارزیابی روابط بین صفات زراعی و فیزیولوژیک و عملکرد دانه ۱۰ رقم گندم در تیمارهای رطوبتی معمول و تنش (به ترتیب آبیاری پس از ۳±۷۰ و ۳±۱۳۰ میلی متر تبخیر از تشت کلاس A) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال ۸۴ اجرا گردید. ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی بین عملکرد دانه با شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله، محتوای نسبی آب، میزان کلروفیل a و مجموع میزان کلروفیل های a و b در هر دو شرایط مثبت و معنی دار و با سرعت از دست دادن آب منفی و معنی دار بود. همبستگی بین سطح برگ با وزن ویژه برگ در هر دو شرایط منفی و معنی دار بود. در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنی داری بین وزن پدانکل در مرحله سنبله دهی و تفاوت وزن پدانکل در مراحل سنبله دهی و رسیدگی با عملکرد دانه و محتوای نسبی آب مشاهده شد. نتایج تجزیه به عامل ها در شرایط تنش ۶ و در شرایط معمول ۷ عامل را معرفی نمود که به ترتیب ۰/۹۴ و ۶/۹۴ درصد از تنوع کل داده ها را توجیه نمودند. نتایج همبستگی های متعارف در شرایط معمول نشان داد که در اولین متغیر متعارف برای گروه صفات زراعی، روز تا سنبله دهی و وزن هزاردانه سهم بیش تری نسبت به سایر صفات داشتند. در بین صفات فیزیولوژیک وزن ویژه برگ و محتوای نسبی آب سهم به سزایی در اولین متغیر متعارف داشتند. نتایج همبستگی های متعارف در شرایط تنش نشان داد که اولین متغیر برای گروه صفات زراعی تحت تاثیر ارتفاع و روز تا سنبله دهی و برای مجموعه صفات فیزیولوژیک تحت تاثیر محتوای نسبی آب و وزن ویژه برگ بود.