توانایی سه گونه گیاهی در جذب پتاسیم از فلوگوپیت

پتاسیم یکی از عناصر ضروری رشد گیاه بوده و اهمیت آن در کشاورزی به خوبی شناخته شده است. این عنصر نقش مهمی در بهبود کیفیت محصولات کشاورزی ایفا می­کند. از آن جا که کانی­های میکایی در خاک­های ایران فراوان هستند و نقش گونه گیاهی در جذب پتاسیم ساختمانی حائز اهمیت است، این مطالعه با هدف مقایسه توانایی سه گونه گیاهی جو، یونجه و فسکیوی بلند در استفاده از پتاسیم غیرتبادلی و ساختاری فلوگوپیت انجام شد. جو به عنوان دومین محصول پرتولید کشور، یونجه به عنوان مهمترین علوفه زراعی در مقیاس جهانی و فسکیوی بلند به عنوان گراس طبیعی در این آزمایش استفاده شدند. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع گیاه (جو، یونجه و فسکیوی بلند)، نوع بستر کشت (شن کوارتزی + فلوگوپیت و شن کوارتزی به عنوان شاهد) و نوع محلول غذایی (کامل و بدون پتاسیم) بودند. بستر کشت مخلوطی از شن کوارتزی (به عنوان ماده پرکننده) و کانی پتاسیم­دار فلوگوپیت بوده و گیاهان به وسیله آب مقطر آبیاری و توسط محلول غذایی در دوره ۱۴۰ روزه کشت تغذیه شدند. در پایان دوره کشت بخش هوایی و ریشه گیاه جدا برداشت شده و عصاره گیری به روش خاکستر خشک انجام و مقدار پتاسیم در عصاره گیاه توسط فلیم­فتومتر تعیین شد. نتایج حاصله نشان داد که غلظت پتاسیم در گلدان­های تحت کشت فلوگوپیت و تغذیه شده با محلول غذایی بدون پتاسیم برای دو گیاه جو و یونجه در محدوده کفایت قرار دارد. این در حالی است که غلظت پتاسیم در شرایط ذکر شده برای گیاه فسکیوی بلند کمتر از حد کفایت گیاه بوده است. مقایسه مقدار پتاسیم جذب شده توسط اندام­هوایی در بین گیاهان کشت شده به این ترتیب است: جو > یونجه > فسکیوی بلند (۰۵/۰P<). در طول دوره کشت این گیاهان به­ترتیب قادر به تخلیه ۵۰، ۴۱ و ۲۸ درصد از پتاسیم موجود در کانی فلوگوپیت در شرایط تغذیه­ای بدون پتاسیم بوده­اند. این نشان می­دهد که رهاسازی پتاسیم به میزان زیادی وابسته به گونه گیاهی بوده و نیاز گیاه به پتاسیم، سرعت رشد گیاه و مورفولوژی ریشه از علل اختلاف بین گیاهان می­باشد. نتایج بدست آمده در این آزمایش به روشنی نشان می­دهد که علی رغم وجود ذخایر بالای پتاسیم در خاک­های ایران، بی­توجهی به عدم استفاده کودهای پتاسیم­دار تخلیه خاک­های کشور از پتاسیم و کاهش راندمان تولید را به دنبال خواهد داشت.