تاثیر زیستگاه بر انحراف نسبت جنسیت پسته وحشی (Pistacia atlantica subsp. mutica) در منطقه میمند استان کرمان

پسته وحشی زیرگونه Pistacia atlantica subsp. mutica متعلق به بخش کوهستانی منطقه ایرانو- تورانی ایران بوده و در شمال غرب، مرکز، شمال شرق، شرق و جنوب کشور پراکنش دارد. مکانسیم تعیین جنسیت در این گونه مشخص نبوده و تا زمان گلدهی نمی توان جنس پایه ها را تعیین کرد. در این بررسی چند فرضیه موجود در مورد عوامل موثر بر انحراف نسبت جنسیت در مورد این گیاه دو پایه در زیستگاه های خرد منطقه میمند شهر بابک از استان کرمان آزمون گردیدند. نتایج نشان داد که در زیستگاه های خرد که براساس شیب عوامل محیطی ارتفاع، باد، خاک و شیب از یکدیگر جدا می شوند، جمعیت های پسته وحشی انحراف نسبت جنسیت به نفع جنس نر در زیستگاه های تنش زا را نشان دادند. همچنین انحراف از نسبت جنسیت در تراکم های مختلف دارای تفاوت معنی دار بود، به نحوی که با کاهش تراکم فراوانی جنس نر افزایش یافت. به عبارت دیگر جنس ماده در تراکم بالاتر، تعداد پایه های بیشتری را به خود اختصاص داد. بر این اساس فرضیه برتری جنس ماده در اثر رقابت دانه های گرده تایید شد. به این مفهوم که در شرایط تراکم اندک پایه ها که به عنوان شاخصی از تراکم دانه گرده می باشد، جنس نر دارای برتری بود، اما با افزایش تراکم، نسبت جنسیت به عدد یک نزدیک تر شد. به عنوان نتیجه، دو عامل مرگ پایه های ماده در شرایط تنش زا و نیز برتری جنس ماده در پدیده رقابت دانه های گرده موجب بروز انحراف در نسبت جنسیت پسته وحشی در جمعیت های منطقه می باشند.