تحلیل بنیادهای پایدار همگرایی و متغیرهای اعتباری تهدید قومی در ایران

تعدد گروه های قومی دارای گرایش سیاسی در جوامع معاصر، به علت تفاوت های ماهیتی با نظام های سیاسی حاکم، منشا بالقوه ای برای تضعیف وفاق و تهدیدی برای انسجام ملی کشورها به شمار می آید. وجود فرضیه قومیت و به تبع آن تصور تضعیف امنیت ملی، به فرضیه ای تعمیم پذیر در تحلیل مناسبات قومیت و حاکمیت سیاسی تبدیل شده است، اما نمی توان این فرضیه را به تمامی کشورها که دارای اقوام متعدد هستند، تعمیم داد. هدف پژوهش حاضر آن است که نشان دهد آیا وجود فرضیه قومیت و واگرایی با شرایط قومی ایران مطابقت دارد. داده های به کارگرفته شده برای تحلیل فرضیه فوق، شامل عناصر پایدار همگرایی قومی (سرزمین بنیادهای جغرافیایی و پایداری سرزمین، حاکمیت و ساختار سیاسی، تداوم تاریخی، و بنیادهای فرهنگی) و منابع اعتباری تهدید قومی )دولت مدرن، محرومیت نسبی، نخبگان قومی و غیرقومی، تهدیدات منطقه ای، و فرامنطقه ای) است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تعدد قومی در ایران، نه تنها تضعیف کننده امنیت ملی نبوده، بلکه با تکیه بر عناصر پایدار همگرایی قومی، قوام بخش و تداوم دهنده هویت کشور ایران بوده است و گروه های قومی با تکیه بر تاریخ طولانی و استقرار در فضای ایران، جزئی از هویت و شاکله ایران به شمار می آیند. لذا تهدیدات مطرح شده در خصوص گروه های قومی، ریشه ای و اصولی نبوده اند و بیشتر از تحولات و چالش های جدید به شمار می آیند، که با مدیریت مناسب و صحیح می توان این تهدیدات را برطرف ساخت. نوشتار حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، با این فرض که بنیادهای پایدار در همگرایی و هویت بخشی به منظور تقویت کشور با حضور اقوام (در ساختار سنتی در قالب ایلات و قبایل و در ساختار جدید در قالب گروه های قومی) شکل گرفته اند، سعی در کالبد شکافی نقش اقوام در ساختار سیاسی ایران دارد.