دامنه عقلانیت اخلاقی از نگاه ابن تیمیه و ملاصدرا

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 50

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-10-19_019

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

در این پژوهش با تمرکز بر موضوع عقلانیت اخلاقی، آرای ابن تیمیه و ملاصدرا در این موضوع تحلیل و بررسی می شود. با قبول عقلانیت اخلاقی در جایگاه رویکردی که افزون بر مبنای عقلانی، به سازگاری عمل نتیجه باور دارد، می توان اندیشه دو متفکر را این گونه تفکیک کرد: الف) ابن تیمیه با قبول وابستگی تام اخلاق به شریعت در مسیر نظریه موسوم به امر الهی (حسن و قبح شرعی) گام برمی دارد و در حوزه عمل اخلاقی هم نوعی از تکلیف گرایی شریعت محور را توسعه بخشیده است. ب) ملاصدرا با تکیه بر تمایز مفهومی و این همانی مصداقی دین و اخلاق، رویکرد موسوم به نظریه قانون طبیعی (حسن و قبح عقلی) را مرجح می داند و در حوزه عمل اخلاقی هم به رویکرد فضیلت گرایانه متمایل شده است. با این وصف و در مقام داوری به نظر می رسد رویکرد ملاصدرا از حیث توجه به ارزش و استقلال عقلانی حیات اخلاقی و همچنین از حیث توجه به ابعاد زیستی تجربی اخلاق در برابر آنچه ابن تیمیه عرضه کرده است، برتری نمایانی دارد

نویسندگان

محمدحسین محقق نیا

دانشجوی دکتری مذاهب اسلامی (وهابیت)، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

سید احمد فاضلی

استادیار گروه اخلاق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

عبدالمحمد شریفات

استادیار دانشکده مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (۱۳۹۶)؛ الامر بالمعروف و النهی ...
  • (۱۴۰۲)؛ امراض القلوب و شفائها؛ القاهره: المطبعه السلفیه. ...
  • (۱۴۱۶)؛ الایمان؛ بیروت: المکتب الاسلامی. ...
  • (۱۴۲۲)؛ الایمان الاوسط؛ تحقیق: ابویحیی محمود ابوسن؛ [بی جا]: دار ...
  • (۱۴۲۱)؛ التحفه العراقیه فی الاعمال القلبیه؛ محقق: الدکتور یحیی الهنیدی؛ ...
  • (۱۴۱۵)؛ تزکیه النفس؛ دراسه و تحقیق: الدکتور محمد القطانی؛ الریاض: ...
  • (۱۴۲۵)؛ تفسیر آیه «قل للمومنینین یغضوا من ابصارهم»؛ [بی جا]: ...
  • (۱۴۱۴)؛ التوبه و الاستغفار؛ تحقیق: محمد عمر الحاجی و عبدالله ...
  • (۱۴۱۳)؛ الجمال؛ فضله، حقیقته، اقسامه؛ دراسه و تحقیق: ابراهیم بن ...
  • (۱۴۰۸)؛ حکم السماع؛ تحقیق: حماد سلامه؛ الاردن: مکتبه المنار. ...
  • (۱۹۷۹)؛ درء تعارض العقل و الشرع؛ تحقیق: محمد رشاد سالم؛ ...
  • (۱۴۰۷)؛ الزهد و الورع و العباده؛ تحقیق: حماد سلامه؛ الاردن: ...
  • (۱۴۱۱)؛ طب القلوب؛ الکویت: دار الدعوه للنشر و التوزیع. ...
  • (۱۴۱۹)؛ العبودیه؛ [بی جا]: دار الاصاله. ...
  • (۱۴۰۶)؛ الغیبه؛ [بی جا]: مکتبه الصحابه. ...
  • (۱۴۰۵)؛ فضل اهل البیت و حقوقهم؛ جده: دار القبله. ...
  • (۱۹۸۶)؛ منهاج السنه النبویه؛ تحقیق: محمد رشاد سالم؛ قاهره: دار ...
  • [بی تا]؛ الوصیه الجامعه لخیر الدنیا و الاخره؛ القاهره: مکتبه ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد (۱۳۶۰)؛ اسرار الایات؛ تحقیق: محمد خواجوی؛ تهران: ...
  • (۱۴۱۰)؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ بیروت: دار احیاء ...
  • (۱۳۹۲)؛ رساله سه اصل؛ تهران: مولی. ...
  • (۱۳۹۸)؛ الشواهد الربوبیه؛ قم: بوستان کتاب. ...
  • (۱۳۹۷)؛ عرشیه؛ ترجمه: محمد خواجوی؛ تهران: مولی. ...
  • (۱۳۸۱)؛ کسر اصنام الجاهلیه؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ...
  • (۱۳۵۴)؛ المبدا و المعاد؛ تصحیح: سیدجلال الدین آشتیانی؛ تهران: انجمن ...
  • (۱۴۲۲)؛ مجموعه رسائل فلسفیه؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی. ...
  • (۱۳۶۳)؛ مفاتیح الغیب؛ تحقیق: محمد خواجوی؛ تهران: انجمن حکمت و ...
  • نمایش کامل مراجع