تاثیرات تلقیح باکتری Bacillus amyloliquefaciens بر رقم حساس و متحمل گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش شوری

مقدمه: جمعیت دنیا روز به روز در حال افزایش است و وسعت خاک­های مناسب کشاورزی برای تامین غذا، کافی نمی‎باشد. با توجه به ارزش غذایی گندم و نقش آن در تامین غذا، ناچار باید ازخاک­های نامرغوب و آب­های شور برای کشاورزی بهره گرفت تا مشکل کمبود غذا در جهان تعدیل شود. بنابراین استفاده از آب­های شور برای آبیاری در این شرایط اجتناب‎ناپذیر است. برای حل مشکل شوری، راهکارهای زیادی وجود دارد. اخیرا توجه خاص به استفاده از باکتری­های محرک رشد برای تعدیل اثرات شوری شده است. تلقیح میکروبی برای کاهش تنش شوری، روش بهتری نسبت به روش‎های دیگر است زیرا هزینه‎های تولید و مخاطرات زیست محیطی را به حداقل می­رساند. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات محتویات گیاهی و پرولین، فعالیت‎های کاتالاز (CAT) و گوایکول پراکسیداز (GPx) و الگوی باند پروتئین پس از تلقیح توسط Bacillus amyloliquefaciens و مقایسه با گیاهان غیر تلقیح شده بود.مواد و روش ­ها: به منظور بررسی اثر باکتری باسیلوس که گونه ای ازباکتری PGPR می­باشد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. از دو سطح شوری (۰ و ۲۰۰ میلی‎مولار) به­عنوان فاکتور اول، کاربرد باکتری (بصورت تلقیح و عدم تلقیح به گیاه) به­ عنوان فاکتور دوم و رقم گندم (حساس و مقاوم) به­عنوان فاکتور سوم، استفاده شد. اعمال تنش شوری در مرحله چهار برگی انجام شد. در حین اعمال تنش شوری، سوسپانسیون حاوی باکتری باسیلوس به خاک تزریق می­شد. نمونه­برداری از برگ­ها، ۲۴­ ساعت پس از اتمام تنش شوری انجام شد و همه سنجش­های آزمایشگاهی از قبیل اندازه‎گیری فعالیت آنزیم‎های پراکسیداز، میزان پرولین و غلظت پروتئین روی بافت برگ انجام گرفت. داده­ها با استفاده از نرم افزار SAS تجزیه شده و مقایسه الگوی باند پروتئینی با روش SDS PAGE انجام شد.یافته ­ها: نتایج نشان داد که کاربرد باکتری در شرایط تنش شوری، باعث افزایش میزان پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز در هر دو رقم حساس و مقاوم شد. اما آنزیم پراکسیداز در رقم مقاوم در شرایط تنش، افزایش پیدا نکرد. همچنین میزان پروتئین کل را در رقم حساس افزایش داد. اثر باکتری روی وزن صد دانه معنی‎دار نشد، اما از آنجا که وزن صد دانه از پارامتر­های رشدی است که به سختی تغییر می­کند، کوچکترین تغییر در آن می­تواند موثر باشد که در این طرح مشاهده شد. نهایتا کاربرد این باکتری باعث تغییراتی در الگوی باندهای پروتئینی در رقم حساس و مقاوم، در شرایط تنش و عدم تنش شوری شد که این تغییرات شامل حذف باند پروتئینی یا بیان بیشتر آن در شرایط مختلف تنش در مقایسه با شرایط نرمال بود.