بیوفیلم های میکروبی و نقش آنها در بیماری های عفونی

بیوفیلم یک اجتماع میکروبی پیچیده است که درون ماتریکس پلی ساکاریدی و یا پروتئینی محصور شده است . بیوفیلم می تواند توسط میکروارگانیسم هایی مانند قارچها و باکتری ها ایجاد شود که هم باکتری های گرم مثبت و هم گرم منفی این توانایی را دارند. مقاومت باکتریایی ایجاد شده در فاز بیوفیلم به مواد ضدمیکروبی یک مساله مهم جهانی است . انواع دیگری از بیوفیلم ها وجود دارند که می توانند بر سطوح بی جان نظیر مواد معدنی و فلزات رشد کنند. آنها در زیر آب و روی زمین یافت می شوند؛ می توانند روی بافت های گیاهی و حیوانی و یا روی دستگاههایی که به شکل مصنوعی درون بدن ایمپلنت می شوند، نظیر ضربانساز قلبی و کاتترها رشد کنند. همه ی سطوح نام برده شده یک ویژگی مشترک دارند: مرطوب بودن. بیوفیلم ها برای مدت زمانی بسیار طولانی در این محیط ها رشد کردهاند. بقایای فسیلی در نزدیک به ۲/۳ بیلیون سال گذشته یافت شدهاند. مراحل تشکیل بیوفیلم در باکتری ها از یک مدل کلی پیروی می کند؛ به این صورت که در اولین مرحله اتصال و استقرار میکروارگانیسم با سطح زنده یا غیر زنده اتفاق می افتد. اتصال اولیه با سطح غیر اختصاصی بوده و توسط پیوندهای آبگریزی ، واندروالسی و الکترواستاتیک صورت می پذیرد. در این حالت وضعیت میکروارگانیسم از فرم پالنکتونی به فرم ثابت تغییر می یابد. از جمله مهم ترین باکتری هایی که توانایی تشکیل بیوفیلم را دارند می توان باکتری های گرم مثبت انتروکوکوس فکالیس ، استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس ، استرپتوکوکوسهای گروه ویریدانس و باکتری های گرم منفی اشریشیا کلی ، کلبسیلا پنومونیه ، پروتئوس میرابیلیس و سودوموناس آئروژینوزا را نام برد. تشکیل بیوفیلم در مراقبت های بهداشتی بسیار قابل توجه است ، زیرا منجر به افزایش مرگ و میر و تحمیل بار مالی قابل توجهی بر سیستم مراقبت های بهداشتی می شود.