اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات زراعی ارقام کلزا در منطقه بهبهان

زمان کاشت مناسب کلزا با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه به دلیل انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط آب و هوایی مساعد باعث تولید عملکرد کمی و کیفی قابل قبولی می شود. این آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (۸۷-۱۳۸۵) اجرا شد. تاریخ کاشت در ۶ سطح شامل اول آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۵/۲۸ و ۲۵ درجه سانتی گراد)، ۱۰ آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۵/۲۶ و ۵/۲۲ درجه سانتی گراد)، ۲۰ آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۵۰/۱۸ و ۲۲ درجه سانتی گراد)، ۳۰ آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۱۳ و ۲۳ درجه سانتی گراد)، ۱۰ آذر (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۵/۱۱ و ۵/۱۴ درجه سانتی گراد) و ۲۰ آذر (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب ۵/۱۰ و ۱۴ درجه سانتی گراد) در کرت های اصلی و ارقام کلزا شامل هیبرید هایولا ۴۰۱ و رقم آر جی اس۰۰۳ در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد معنی دار بود. عملکرد دانه از تاریخ کاشت ۱ آبان تا ۲۰ آذر دارای روند کاهشی بود. بیشترین عملکرد دانه (۲۵۷۳ کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت اول آبان تولید شد. در بین ارقام نیز از نظر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه، اجزای آن و درصد روغن تفاوت معنی داری وجود داشت. هیبرید هایولا ۴۰۱ با میانگین عملکرد دانه ۲۷۸۰ کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم آر جی اس۰۰۳ با میانگین عملکرد ۲۳۴۴ کیلوگرم در هکتار برتری داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم بجز تعداد خورجین در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن، بر سایر صفات معنی دار گردید. هیبرید هایولا ۴۰۱ در تاریخ کاشت ۱۰ آذر با میانگین ۲۱/۴۴% دارای بالاترین درصد روغن بود. بالاترین عملکرد دانه (۳۸۸۶ کیلو گرم در هکتار) متعلق به هیبرید هایولا ۴۰۱ در تاریخ کاشت اول آبان بود. با توجه به نتایج به دست آمده کاشت هیبرید هایولا ۴۰۱ در محدوده زمانی اول الی ۲۰ آبان و رقم آر جی اس۰۰۳ اول الی ۱۰ آبان توصیه می شود.