مقدمه ای بر مرور نظام مند گزارش مورد

همان طور که قبلا به آن اشاره گردید، مقالات گزارش مورد و یا گزارش موارد برای بیان موارد نادر از یک بیماری و یا عارضه های نادر ناشی از یک بیماری، آسیب و یا رفتار، به کار می روند. این قبیل مقالات به طور معمول توسط همکاران بالینی که با آن مورد یا موارد نادر برخورد کرده، به رشته تحریر در می آیند و می توانند تاثیر به سزایی را در افزایش دانش بشری به بیماری ها و آسیب هایی داشته باشند که در نهایت، سلامت مردم یک جامعه یا سلامت تمامی مردم جهان را تحت مخاطره خویش، قرار می دهند [۱]. نمونه بارز آن، گزارش مواردی از بیماران مرد همجنس باز جوانی بود که به سارکوم پیچیده و نادر کاپوسی (Kaposi’s sarcoma) مبتلا شده بودند. همین گزارش، راه برای شناخت بیماری ایذر باز نمود که امروز تبدیل به یک بیماری بسیار خطرناک شده است [۲]. همچنین، شناخت عارضه نادر فوکوملیا (Phocomelia) در بین مادرانی که از داروی آرامبخش تالیدومید (Thalidomide) در دوران بارداری خود استفاده می کردند، نمونه دیگری از یک گزارش موارد بود که منجر به شناخت اثرات ناخواسته مصرف این دارو در زمان بارداری گردید [۳]. برای آن که مقالات گزارش مورد یا گزارش موارد به شیوه نسبتا استانداری به رشته تحریر درآیند و به افزایش دانش بشری پیرامون عوارض نادر یا بیماری ها نادر کمک نمایند، قواعد و دستورالعمل های خاصی تدوین شده است. همچنین، از آنجایی که این مقالات توسط همکاران بالینی به رشته تحریر در می آیند و آن ها از وقت بسیار کمی برای نوشتن مقالات علمی برخوردارند، نباید نگارش یک مقاله گزارش مورد یا گزارش موارد، صرفا به خاطر مشغله ی فراوان آن ها از حالت استاندارد خود خارج شود. چرا که چنین مقالات غیر استانداری، از احتمال چاپ شدن بسیار پایینی برخوردارهستند [۱]. با این وجود، وقتی که تعداد کافی از مقالات نسبتا استاندارد در خصوص یک بیماری نادر، یا عارضه ی نادر یک بیماری و یا آسیب چاپ می شوند، پژوهشگران می توانند به مرور نظام مند این مقالات بپردازند. این نوع مقالات را می توان مرور نظام مند گزارش مورد یا گزارش موارد(Systematic review of case reports/case series) ، نامید. برای نگارش این قبیل مقالات، محققین درست همانند یک مقاله مروری نظام مند و با دقت هر چه تمام تر در قسمت مواد و روش های مقاله خود، استراتژی جستجوی خود را شرح می دهند. این استراتژی باید با چنان دقتی نوشته شود که توسط داوران و خوانندگان مقاله قابلیت تکرار داشته و در نتیجه، آن ها بتوانند یافته های یک مقاله نظام مند گزارش مورد را مورد راستی آزمایی قرار دهند. محققین، همچنین می توانند معیارها ورود و خروج مقالات گزارش مورد یا موارد بازیابی شده به مقاله مروری خود را شرح دهند. پس از جمع آوری و ورود مقالات گزارش مورد یا گزارش موارد به یک مقاله مروری نظام مند، آن وقت محققین نسبت به ارائه تحلیل نتایج مطالعه خود خواهند پرداخت. مقالات مرور نظام مند گزارش موارد، از یک تحلیل ساده کیفی استفاده خواهند کرد و با استفاده از این روش، سعی می نمایند که مهم ترین یافته های مقالات منتخب خود را به شیوه ی علمی جمع بندی نموده و در اختیار سایر دانشمندان قرار دهند. برای نمونه، اخیرا یک مطالعه مروری نظام مند که بر روی گزارش موارد مرتبط با طب سوزنی به عمل آمده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که در فاصله سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ میلادی، به طور متوسط، هر سال دوازده مقاله گزارش موارد مرتبط با طب سوزنی، منتشر شده است. با این وجود، این مقالات هنوز به طور کامل دستورالعمل استانداردی را برای ارائه یافته های خود به کار نبرده و اطلاعات مربوط به طب سوزنی و ارزیابی اثرات آن در این مقالات، ناکافی است [۴].