بررسی فراوانی آنتی ژن های سازگاری بافتی اصلی یک و دو (HLA-I,II) در قوم بومی همدان و مقایسه روش مولکولی و سرولوژیک در آنتی ژن های کلاس دو (لکوس DR)

چکید ه   سابقه و هدف   هدف از این مطالعه تعیین فراوانی آنتی ژن های HLA در جمعیت بومی شهر همدان می باشد که علاوه بر استفاده در مطالعات مردم شناسی و بیماری های مرتبط با HLA ، کاربرد وسیعی در بانک پیوند اعضا دارد. به منظور راه اندازی روش DNA-based HLA Typing در سازمان انتقال خون تهران، با انجام آزمون PCR به روش SSP ، مقایسه ای بین دو روش مولکولی و سرولوژیک انجام شد.   مواد وروش ها   مطالعه انجام شده توصیفی می باشد و جامعه مورد مطالعه تمام افراد بومی شهر همدان درنظر گرفته شده است. از ۱۰۰ نفر به روش تصادفی نمونه گیری انجام شد و افراد موردنظر از بین اهداکنندگان سازمان انتقال خون شهر همدان و از طریق پرسشنامه برگزیده شدند. به منظور تعیین آنتی ژن های HLA کلاس یک و دو و انجام آزمون PCR ، به ترتیب ۱۰ میلی لیتر خون هپارینه و ۳ میلی لیتر خون حاوی EDTA جمع آوری شد و نمونه های PCR بلافاصله فریز شدند. جداسازی لنفوسیت های B و T به روش Nylon Wool adherence صورت گرفت. در این مطالعه از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد) و برای مقایسه نتایج حاصل از دو روش سرولوژیک و مولکولی از آزمون کای دو (Chi-square) استفاده شد.   یافته ها   فراوانی آنتی ژن های HLA کلاس یک و دو در ۱۰۰ فرد مورد مطالعه به ترتیب زیر به دست آمد؛ در گروه آنتی ژن های کلاس یک لکوس A : A۲۵ و HLA-A۲۹ کمترین فراوانی (۲%)، HLA-A۹ بیشترین فراوانی (۲۱%) را داشتند. درلکوس B : کمترین فراوانی برای HLA-B۱۶ (۱%) و بیشترین فراوانی برای HLA-B۵۱ (۳۳%) گزارش شد. در لکوس C : کمترین فراوانی برای HLA-CW۵ (۳%) و بیشترین فراوانی برای HLA-CW۴ (۳۳%) به دست آمد. در گروه آنتی ژن های کلاس دو، لکوس DR : کمترین فراوانی مربوط به HLA-DR۸ (۳%) و بیشترین فراوانی مربوط به HLA-DR۱۱ (۴۷%) گزارش شد.     نتیجه گیری   در نتایج مقایسه ای بر روی ۴۰ نمونه به علت این که کیت مصرفی Biotest DRB/SSP دارای سطح تفکیک پایینی بود، اختلاف معنی داری بین نتایج به دست آمده از دو روش در آنتی ژن های کلاس دو لکوس DR دیده نشد، البته با این حال به علت نداشتن محدودیت های موجود در روش سرولوژیک، استفاده از این روش ترجیح داده می شود. می توان درمرحله بعدی برای تفکیک برخی ازآنتی ژن ها درمواردی نظیر واکنش متقاطع وسطح تفکیک بیشتر آللی، ازسطوح تفکیک بالاتراستفاده نمود.   مشخص بودن فراوانی آنتی ژن های HLA در اقوام مختلف در مطالعات مردم شناسی، مهاجرت های هر جمعیت و نیز یافتن اهداکننده سازگار در مراکز مغزاستخوان لازم است و استفاده از روش های مولکولی با سطح تفکیک متوسط یا بالا در مراکز اهدای مغزاستخوان موجب تعیین دقیق تر و کاهش سازگاری بین دهنده و گیرنده پیوند و در نتیجه بهتر شدن عواقب کلینیکی پیوند خواهد شد.   کلمات کلیدی: HLA ، قوم بومی، واکنش زنجیره ای پلیمراز، لکوس DR