تاثیر تئوری مقتضیات زمان و مکان بر احکام ذمه با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 58

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATIN-16-62_002

تاریخ نمایه سازی: 26 آبان 1402

چکیده مقاله:

مقاله حاضر به بررسی دیدگاه اسلام نسبت به احکام مرتبط با اهل ذمه پرداخته و در صدد است که با استمداد از تئوری مقتضیات زمان و مکان امام راحل(ره)، به نتایج متفاوتی در مورد احکام مرتبط با اهل کتاب دست یابد. بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اهل ذمه به غیر مسلمانان صاحب کتاب آسمانی (یهودی، مسیحی، زرتشتی) گفته می شود که به واسطه پیمان با حکومت اسلامی در امان حکومت قرار می گیرند. این گروه از کفار در عین حالی که از یکسری حقوق شهروندی طبق تعالیم متعالی اسلام برخوردارند ولیکن به دلیل نفی سلطه کفار بر مسلمین با یکسری محدودیت هائی نیز مواجه بوده اند. اما از آنجایی که وضع احکام  بر اساس وجود  مصالح و مفاسد می باشد، در این دوره از زمان با تغییر بسیاری از موضوعات مرتبط با اهل کتاب و عدم وجود مصالح سابق، احکام مترتب بر آنها نیز تغییر خواهند کرد. مضافا اینکه امروزه، در نظر گرفتن مصالح  بین المللی و منطقه ای مثل وجود  کنوانسیون های بین المللی و قوانین حقوق بشر مخالف با وضع احکام و مقررات توام با شائبه تحقیر و یا توهین به سایر انسان ها نبز ملاک استنباط  بسیاری از احکام شرع قرار می گیرد، لذا با در نظر گرفتن تغییر شرایط این زمانه نسبت به گذشته و از طرفی زندگی مسالمت آمیز اهل کتاب در کنار مسلمانان، می توان با نگاهی جدید در احکام و قوانین شرعی مربوط به اهل کتاب تجدید نظر کرد.

کلیدواژه ها:

اقلیت های دینی ، اهل ذمه ، احکام شرعی ، جزیه ، مقتضیات زمان و مکان

نویسندگان

سید محمد موسوی بجنوردی

استاد گروه فقه و حقوق و مدیر گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت معلم ( خوارزمی)، تهران، ایران

فرحناز افضلی قادی

دانش آموخته دکتری رشته فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی(س) از پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • نهج البلاغه. ...
  • اب‍ن ادریس ، م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د. (۱۴۳۰ ق) السرائر الحاوی ...
  • اب‍ن اث‍یر، ع‍ل‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍د. (۱۴۲۲ق) الکامل فی التاریخ، بیروت: ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۱۴ق) تفصیل وسایل الشیعه الی ...
  • امام خ‍م‍ین‍ی ، سید روح الله. (۱۳۷۶) الاجتهاد و التقلید، ...
  • . (۱۳۷۹) ک‍ت‍اب ال‍طه‍اره، ت‍ه‍ران : موس‍س‍ه ت‍ن‍ظیم و ن‍ش‍ر ...
  • . (۱۴۲۱ق) ت‍ح‍ریر ال‍وسی‍ل‍ه ، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • . (۱۳۸۵) ص‍ح‍یفه ام‍ام (دوره ۲۲ جلدی)، تهران: موسسه تنظیم ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۳۸) لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ...
  • راغ‍ب اص‍ف‍هان‍ی ، حسین بن محمد. (۱۴۲۶ق) م‍ف‍ردات ال‍ف‍اظ ال‍ق‍ران ...
  • سرخسی، شمس الدین. (۱۴۰۶ق) المبسوط، بیروت، دارالمعرفه.. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. (بی تا) الروضه البهیه ...
  • . (۱۴۲۵ق) م‍س‍ال‍ک الاف‍ه‍ام الی تنقیح ش‍رائ‍ع الاس‍لام ، ق‍م: ...
  • شیخ طوس‍ی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ح‍س‍ن. (۱۳۶۵) تهذیب الاحکام فی ...
  • . (۱۴۲۰ق) الخلاف، تحقیق و تعلیق علی خراسانی، جواد شهرستانی ...
  • . (الف بی تا) المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح و ...
  • . (ب بی تا) ال‍نهایه ف‍ی م‍ج‍رد ال‍ف‍ق‍ه و ال‍ف‍ت‍اوی ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد. (۱۴۱۷ق) المقنعه، قم: موسسه النشر ...
  • صفایی، سید حسین. (۱۳۸۹) دوره مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی ...
  • طباطبایی، محمد حسین. (۱۳۷۹) المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار ...
  • علامه حلی ، ح‍س‍ن ب‍ن یوسف. (۱۴۱۹ق) تذکره الفقهاء، قم: ...
  • . (۱۴۱۲ق) منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث ...
  • علی، جواد. (بی تا) المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ...
  • ف‍خ‍ر رازی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ع‍م‍ر. (بی تا) ال‍ت‍ف‍س‍یر ال‍ک‍ب‍ی‍ر، ...
  • فخرالمحققین، ابوطالب محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق) ایضاح الفوائد فی شرح ...
  • ف‍یروزآبادی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن یعقوب . (۱۴۱۲ق) ال‍ق‍ام‍وس ال‍م‍ح‍ی‍ط، ب‍یروت ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۵) الکافی، تصحیح و تعلیق علی ...
  • م‍ت‍قی ، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ام ال‍دین . (۱۴۲۴ق) کنز العمال ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن. (۱۴۱۵ق) شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • معین، محمد. (۱۳۸۶) فرهنگ فارسی، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر، ...
  • منتظری، حسینعلی. (۱۴۱۵ق) دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • موسوی بجنوردی، میرزا حسن. (۱۳۸۸) القواعد الفقهیه،تحقیق مهدی مهریزی و ...
  • نجفی، محمد حسن. (۱۳۸۵) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ...
  • ن‍وری طب‍رسی ، ح‍س‍ین . (۱۴۰۸ق) م‍س‍ت‍درک ال‍وس‍ائ‍ل و م‍س‍ت‍ن‍ب‍ط ...
  • نهج البلاغه. ...
  • اب‍ن ادریس ، م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د. (۱۴۳۰ ق) السرائر الحاوی ...
  • اب‍ن اث‍یر، ع‍ل‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍د. (۱۴۲۲ق) الکامل فی التاریخ، بیروت: ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۱۴ق) تفصیل وسایل الشیعه الی ...
  • امام خ‍م‍ین‍ی ، سید روح الله. (۱۳۷۶) الاجتهاد و التقلید، ...
  • . (۱۳۷۹) ک‍ت‍اب ال‍طه‍اره، ت‍ه‍ران : موس‍س‍ه ت‍ن‍ظیم و ن‍ش‍ر ...
  • . (۱۴۲۱ق) ت‍ح‍ریر ال‍وسی‍ل‍ه ، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • . (۱۳۸۵) ص‍ح‍یفه ام‍ام (دوره ۲۲ جلدی)، تهران: موسسه تنظیم ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۳۸) لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ...
  • راغ‍ب اص‍ف‍هان‍ی ، حسین بن محمد. (۱۴۲۶ق) م‍ف‍ردات ال‍ف‍اظ ال‍ق‍ران ...
  • سرخسی، شمس الدین. (۱۴۰۶ق) المبسوط، بیروت، دارالمعرفه.. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. (بی تا) الروضه البهیه ...
  • . (۱۴۲۵ق) م‍س‍ال‍ک الاف‍ه‍ام الی تنقیح ش‍رائ‍ع الاس‍لام ، ق‍م: ...
  • شیخ طوس‍ی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ح‍س‍ن. (۱۳۶۵) تهذیب الاحکام فی ...
  • . (۱۴۲۰ق) الخلاف، تحقیق و تعلیق علی خراسانی، جواد شهرستانی ...
  • . (الف بی تا) المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح و ...
  • . (ب بی تا) ال‍نهایه ف‍ی م‍ج‍رد ال‍ف‍ق‍ه و ال‍ف‍ت‍اوی ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد. (۱۴۱۷ق) المقنعه، قم: موسسه النشر ...
  • صفایی، سید حسین. (۱۳۸۹) دوره مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی ...
  • طباطبایی، محمد حسین. (۱۳۷۹) المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار ...
  • علامه حلی ، ح‍س‍ن ب‍ن یوسف. (۱۴۱۹ق) تذکره الفقهاء، قم: ...
  • . (۱۴۱۲ق) منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث ...
  • علی، جواد. (بی تا) المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ...
  • ف‍خ‍ر رازی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ع‍م‍ر. (بی تا) ال‍ت‍ف‍س‍یر ال‍ک‍ب‍ی‍ر، ...
  • فخرالمحققین، ابوطالب محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق) ایضاح الفوائد فی شرح ...
  • ف‍یروزآبادی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن یعقوب . (۱۴۱۲ق) ال‍ق‍ام‍وس ال‍م‍ح‍ی‍ط، ب‍یروت ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۵) الکافی، تصحیح و تعلیق علی ...
  • م‍ت‍قی ، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ام ال‍دین . (۱۴۲۴ق) کنز العمال ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن. (۱۴۱۵ق) شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • معین، محمد. (۱۳۸۶) فرهنگ فارسی، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر، ...
  • منتظری، حسینعلی. (۱۴۱۵ق) دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • موسوی بجنوردی، میرزا حسن. (۱۳۸۸) القواعد الفقهیه،تحقیق مهدی مهریزی و ...
  • نجفی، محمد حسن. (۱۳۸۵) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ...
  • ن‍وری طب‍رسی ، ح‍س‍ین . (۱۴۰۸ق) م‍س‍ت‍درک ال‍وس‍ائ‍ل و م‍س‍ت‍ن‍ب‍ط ...
  • نهج البلاغه. ...
  • اب‍ن ادریس ، م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د. (۱۴۳۰ ق) السرائر الحاوی ...
  • اب‍ن اث‍یر، ع‍ل‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍د. (۱۴۲۲ق) الکامل فی التاریخ، بیروت: ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۱۴ق) تفصیل وسایل الشیعه الی ...
  • امام خ‍م‍ین‍ی ، سید روح الله. (۱۳۷۶) الاجتهاد و التقلید، ...
  • . (۱۳۷۹) ک‍ت‍اب ال‍طه‍اره، ت‍ه‍ران : موس‍س‍ه ت‍ن‍ظیم و ن‍ش‍ر ...
  • . (۱۴۲۱ق) ت‍ح‍ریر ال‍وسی‍ل‍ه ، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • . (۱۳۸۵) ص‍ح‍یفه ام‍ام (دوره ۲۲ جلدی)، تهران: موسسه تنظیم ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۳۸) لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ...
  • راغ‍ب اص‍ف‍هان‍ی ، حسین بن محمد. (۱۴۲۶ق) م‍ف‍ردات ال‍ف‍اظ ال‍ق‍ران ...
  • سرخسی، شمس الدین. (۱۴۰۶ق) المبسوط، بیروت، دارالمعرفه.. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. (بی تا) الروضه البهیه ...
  • . (۱۴۲۵ق) م‍س‍ال‍ک الاف‍ه‍ام الی تنقیح ش‍رائ‍ع الاس‍لام ، ق‍م: ...
  • شیخ طوس‍ی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ح‍س‍ن. (۱۳۶۵) تهذیب الاحکام فی ...
  • . (۱۴۲۰ق) الخلاف، تحقیق و تعلیق علی خراسانی، جواد شهرستانی ...
  • . (الف بی تا) المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح و ...
  • . (ب بی تا) ال‍نهایه ف‍ی م‍ج‍رد ال‍ف‍ق‍ه و ال‍ف‍ت‍اوی ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد. (۱۴۱۷ق) المقنعه، قم: موسسه النشر ...
  • صفایی، سید حسین. (۱۳۸۹) دوره مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی ...
  • طباطبایی، محمد حسین. (۱۳۷۹) المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار ...
  • علامه حلی ، ح‍س‍ن ب‍ن یوسف. (۱۴۱۹ق) تذکره الفقهاء، قم: ...
  • . (۱۴۱۲ق) منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث ...
  • علی، جواد. (بی تا) المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ...
  • ف‍خ‍ر رازی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن ع‍م‍ر. (بی تا) ال‍ت‍ف‍س‍یر ال‍ک‍ب‍ی‍ر، ...
  • فخرالمحققین، ابوطالب محمد بن حسن. (۱۳۸۷ق) ایضاح الفوائد فی شرح ...
  • ف‍یروزآبادی ، م‍ح‍م‍د ب‍ن یعقوب . (۱۴۱۲ق) ال‍ق‍ام‍وس ال‍م‍ح‍ی‍ط، ب‍یروت ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۵) الکافی، تصحیح و تعلیق علی ...
  • م‍ت‍قی ، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ام ال‍دین . (۱۴۲۴ق) کنز العمال ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن. (۱۴۱۵ق) شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • معین، محمد. (۱۳۸۶) فرهنگ فارسی، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر، ...
  • منتظری، حسینعلی. (۱۴۱۵ق) دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • موسوی بجنوردی، میرزا حسن. (۱۳۸۸) القواعد الفقهیه،تحقیق مهدی مهریزی و ...
  • نجفی، محمد حسن. (۱۳۸۵) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ...
  • ن‍وری طب‍رسی ، ح‍س‍ین . (۱۴۰۸ق) م‍س‍ت‍درک ال‍وس‍ائ‍ل و م‍س‍ت‍ن‍ب‍ط ...
  • نمایش کامل مراجع