ولایت تکوینی انسان سالک در قرآن با تاکید بر آرای امام خمینی(س)

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 248

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATIN-17-66_006

تاریخ نمایه سازی: 26 آبان 1402

چکیده مقاله:

نظام ولایت تکوینی نظامی است متشکل از نظام های جزئی که ولایت مطلقه الهی را در تمام شئون و ابعاد آن به نمایش می گذارد. بر مبنای آیات قرآن عالم هستی بر اساس تجلی ذات  الهی در مقام اسماء و صفات به ظهور رسیده است. کثرت اسماء حق به گونه ای است که هر آنچه در جهان خلقت رخ می دهد بر پایه اسمی از اسماء الهی است و هر اسمی بنابر اقتضایی که دارد آثاری را در عالم هستی در پی خواهد داشت. بر این اساس ولایت مطلقه خداوند در تمام عالم هستی بی انقطاع و به گونه ای بسیط و یکپارچه جاری خواهد بود. از منظر امام خمینی ولایت خداوند با اسم شریف الله که اسم اعظم است بر انسان کامل بدون واسطه اسمی از اسماء، و بر دیگر موجودات به واسطه اسماء دیگر تجلی کرده است. ایشان معتقدند انسان کامل منحصر در حقیقت محمدیه و اولیاء ایشان است اما سایر انسان ها به عنوان انسان سالک می توانند با خرق حجب انیت و انانیت و رسیدن به مقام ذل عبودیت و تمکن در این مقام به مرتبه قرب نوافل رسیده، صاحب تصرف در عالم شوند. ایشان قرب نوافل را مرتبه اول ولایت و نهایت آن را قرب فرائض معرفی می کنند که در پرتو آن بنده گوش و چشم حق می شود.: نظام ولایت تکوینی نظامی است متشکل از نظام های جزئی که ولایت مطلقه الهی را در تمام شئون و ابعاد آن به نمایش می گذارد. بر مبنای آیات قرآن عالم هستی بر اساس تجلی ذات  الهی در مقام اسماء و صفات به ظهور رسیده است. کثرت اسماء حق به گونه ای است که هر آنچه در جهان خلقت رخ می دهد بر پایه اسمی از اسماء الهی است و هر اسمی بنابر اقتضایی که دارد آثاری را در عالم هستی در پی خواهد داشت. بر این اساس ولایت مطلقه خداوند در تمام عالم هستی بی انقطاع و به گونه ای بسیط و یکپارچه جاری خواهد بود. از منظر امام خمینی ولایت خداوند با اسم شریف الله که اسم اعظم است بر انسان کامل بدون واسطه اسمی از اسماء، و بر دیگر موجودات به واسطه اسماء دیگر تجلی کرده است. ایشان معتقدند انسان کامل منحصر در حقیقت محمدیه و اولیاء ایشان است اما سایر انسان ها به عنوان انسان سالک می توانند با خرق حجب انیت و انانیت و رسیدن به مقام ذل عبودیت و تمکن در این مقام به مرتبه قرب نوافل رسیده، صاحب تصرف در عالم شوند. ایشان قرب نوافل را مرتبه اول ولایت و نهایت آن را قرب فرائض معرفی می کنند که در پرتو آن بنده گوش و چشم حق می شود.: نظام ولایت تکوینی نظامی است متشکل از نظام های جزئی که ولایت مطلقه الهی را در تمام شئون و ابعاد آن به نمایش می گذارد. بر مبنای آیات قرآن عالم هستی بر اساس تجلی ذات  الهی در مقام اسماء و صفات به ظهور رسیده است. کثرت اسماء حق به گونه ای است که هر آنچه در جهان خلقت رخ می دهد بر پایه اسمی از اسماء الهی است و هر اسمی بنابر اقتضایی که دارد آثاری را در عالم هستی در پی خواهد داشت. بر این اساس ولایت مطلقه خداوند در تمام عالم هستی بی انقطاع و به گونه ای بسیط و یکپارچه جاری خواهد بود. از منظر امام خمینی ولایت خداوند با اسم شریف الله که اسم اعظم است بر انسان کامل بدون واسطه اسمی از اسماء، و بر دیگر موجودات به واسطه اسماء دیگر تجلی کرده است. ایشان معتقدند انسان کامل منحصر در حقیقت محمدیه و اولیاء ایشان است اما سایر انسان ها به عنوان انسان سالک می توانند با خرق حجب انیت و انانیت و رسیدن به مقام ذل عبودیت و تمکن در این مقام به مرتبه قرب نوافل رسیده، صاحب تصرف در عالم شوند. ایشان قرب نوافل را مرتبه اول ولایت و نهایت آن را قرب فرائض معرفی می کنند که در پرتو آن بنده گوش و چشم حق می شود.: نظام ولایت تکوینی نظامی است متشکل از نظام های جزئی که ولایت مطلقه الهی را در تمام شئون و ابعاد آن به نمایش می گذارد. بر مبنای آیات قرآن عالم هستی بر اساس تجلی ذات  الهی در مقام اسماء و صفات به ظهور رسیده است. کثرت اسماء حق به گونه ای است که هر آنچه در جهان خلقت رخ می دهد بر پایه اسمی از اسماء الهی است و هر اسمی بنابر اقتضایی که دارد آثاری را در عالم هستی در پی خواهد داشت. بر این اساس ولایت مطلقه خداوند در تمام عالم هستی بی انقطاع و به گونه ای بسیط و یکپارچه جاری خواهد بود. از منظر امام خمینی ولایت خداوند با اسم شریف الله که اسم اعظم است بر انسان کامل بدون واسطه اسمی از اسماء، و بر دیگر موجودات به واسطه اسماء دیگر تجلی کرده است. ایشان معتقدند انسان کامل منحصر در حقیقت محمدیه و اولیاء ایشان است اما سایر انسان ها به عنوان انسان سالک می توانند با خرق حجب انیت و انانیت و رسیدن به مقام ذل عبودیت و تمکن در این مقام به مرتبه قرب نوافل رسیده، صاحب تصرف در عالم شوند. ایشان قرب نوافل را مرتبه اول ولایت و نهایت آن را قرب فرائض معرفی می کنند که در پرتو آن بنده گوش و چشم حق می شود.

نویسندگان

سعیده غروی

استادیار دانشگاه قم

طاهره محسنی

دانشجوی دکترای تفسیر تطبیقی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلوسی سید محمود.( ۱۴۱۵ق) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد. (۱۳۶۳) تاریخ ابن خلدون، ...
  • ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۴۰۴ق) تحف العقول، ترجمه احمد ...
  • ابن عاشور، محمدطاهر بن محمد شاذلی. (۱۳۷۶) تفسیر التحریر و ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۴۲۲ق) تفسیر ابن عربی، بیروت: دار ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴ق) معجم مقاییس اللغه، قم: ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (۱۴۱۹ق) تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب. (۱۴۲۲ق) المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق) لسان العرب، بیروت: دارصادر.. ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف. (۱۴۲۰ق) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۴۰۸ق) روض الجنان، مشهد: بنیاد ...
  • امام خمینی، سید روح الله.(۱۳۸۵) صحیفه امام: مجموعه آثار امام ...
  • (۱۳۸۰)آداب الصلوه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ...
  • (۱۴۲۳ق) شرح دعای سحر، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (الف۱۳۸۱) سر الصلوه (معراج الساکین و صلوه العارفین)، تهران: موسسه ...
  • (ب۱۳۸۱) ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (ج۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (۱۴۰۶ق)تعلیقات علی شرح فصوص الحکم، موسسه پاسدار اسلام.. ...
  • (۱۳۸۲) شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، تهران: موسسه تنظیم ...
  • امین، سیده نصرت.( ۱۳۶۱) مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: ...
  • بیضاوی، عبد الله بن عمر. (۱۴۱۸ق) انوار التنزیل و اسرار ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (۱۴۲۲ق) الکشف و ...
  • جرجانی، حسین بن حسن. (۱۳۷۷) جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، ...
  • جوادی آملی، عبد الله. (۱۳۸۹) تسنیم، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۸۳) توحید در قرآن، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۷۲) تحریر تمهید القواعد ترکه اصفهانی ، تهران: الزهراء.. ...
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (۱۴۲۶ق) امام شناسی، مشهد: بی ...
  • حسینی، سید نعمت الله. (بی تا) مردان علم در میدان ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی.(بی تا) تفسیر روح البیان، بیروت: ...
  • حکیم، سعاد. (۱۴۰۱ ق) المعجم الصوفی، بیروت: دندره للطباعه و ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق) الکشاف عن حقائق التنزیل و ...
  • سبحانی، جعفر.( ۱۳۸۲) ولایت تکوینی و تشریعی در قرآن مجید، ...
  • سیوطی، جلال الدین.(۱۴۰۴ق) درالمنثور فی تفسیر الماثور، قم:کتابخانه آیت الله ...
  • شیرازی، سید حسن. (۱۳۸۲) کلمه الله، تهران : جلال الدین.. ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله. (بی تا) ولایت تکوینی و ولایت ...
  • آلوسی سید محمود.( ۱۴۱۵ق) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد. (۱۳۶۳) تاریخ ابن خلدون، ...
  • ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۴۰۴ق) تحف العقول، ترجمه احمد ...
  • ابن عاشور، محمدطاهر بن محمد شاذلی. (۱۳۷۶) تفسیر التحریر و ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۴۲۲ق) تفسیر ابن عربی، بیروت: دار ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴ق) معجم مقاییس اللغه، قم: ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (۱۴۱۹ق) تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب. (۱۴۲۲ق) المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق) لسان العرب، بیروت: دارصادر.. ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف. (۱۴۲۰ق) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۴۰۸ق) روض الجنان، مشهد: بنیاد ...
  • امام خمینی، سید روح الله.(۱۳۸۵) صحیفه امام: مجموعه آثار امام ...
  • (۱۳۸۰)آداب الصلوه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ...
  • (۱۴۲۳ق) شرح دعای سحر، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (الف۱۳۸۱) سر الصلوه (معراج الساکین و صلوه العارفین)، تهران: موسسه ...
  • (ب۱۳۸۱) ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (ج۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (۱۴۰۶ق)تعلیقات علی شرح فصوص الحکم، موسسه پاسدار اسلام.. ...
  • (۱۳۸۲) شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، تهران: موسسه تنظیم ...
  • امین، سیده نصرت.( ۱۳۶۱) مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: ...
  • بیضاوی، عبد الله بن عمر. (۱۴۱۸ق) انوار التنزیل و اسرار ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (۱۴۲۲ق) الکشف و ...
  • جرجانی، حسین بن حسن. (۱۳۷۷) جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، ...
  • جوادی آملی، عبد الله. (۱۳۸۹) تسنیم، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۸۳) توحید در قرآن، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۷۲) تحریر تمهید القواعد ترکه اصفهانی ، تهران: الزهراء.. ...
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (۱۴۲۶ق) امام شناسی، مشهد: بی ...
  • حسینی، سید نعمت الله. (بی تا) مردان علم در میدان ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی.(بی تا) تفسیر روح البیان، بیروت: ...
  • حکیم، سعاد. (۱۴۰۱ ق) المعجم الصوفی، بیروت: دندره للطباعه و ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق) الکشاف عن حقائق التنزیل و ...
  • سبحانی، جعفر.( ۱۳۸۲) ولایت تکوینی و تشریعی در قرآن مجید، ...
  • سیوطی، جلال الدین.(۱۴۰۴ق) درالمنثور فی تفسیر الماثور، قم:کتابخانه آیت الله ...
  • شیرازی، سید حسن. (۱۳۸۲) کلمه الله، تهران : جلال الدین.. ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله. (بی تا) ولایت تکوینی و ولایت ...
  • آلوسی سید محمود.( ۱۴۱۵ق) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد. (۱۳۶۳) تاریخ ابن خلدون، ...
  • ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۴۰۴ق) تحف العقول، ترجمه احمد ...
  • ابن عاشور، محمدطاهر بن محمد شاذلی. (۱۳۷۶) تفسیر التحریر و ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۴۲۲ق) تفسیر ابن عربی، بیروت: دار ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴ق) معجم مقاییس اللغه، قم: ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (۱۴۱۹ق) تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب. (۱۴۲۲ق) المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق) لسان العرب، بیروت: دارصادر.. ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف. (۱۴۲۰ق) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۴۰۸ق) روض الجنان، مشهد: بنیاد ...
  • امام خمینی، سید روح الله.(۱۳۸۵) صحیفه امام: مجموعه آثار امام ...
  • (۱۳۸۰)آداب الصلوه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ...
  • (۱۴۲۳ق) شرح دعای سحر، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (الف۱۳۸۱) سر الصلوه (معراج الساکین و صلوه العارفین)، تهران: موسسه ...
  • (ب۱۳۸۱) ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (ج۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (۱۴۰۶ق)تعلیقات علی شرح فصوص الحکم، موسسه پاسدار اسلام.. ...
  • (۱۳۸۲) شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، تهران: موسسه تنظیم ...
  • امین، سیده نصرت.( ۱۳۶۱) مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: ...
  • بیضاوی، عبد الله بن عمر. (۱۴۱۸ق) انوار التنزیل و اسرار ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (۱۴۲۲ق) الکشف و ...
  • جرجانی، حسین بن حسن. (۱۳۷۷) جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، ...
  • جوادی آملی، عبد الله. (۱۳۸۹) تسنیم، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۸۳) توحید در قرآن، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۷۲) تحریر تمهید القواعد ترکه اصفهانی ، تهران: الزهراء.. ...
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (۱۴۲۶ق) امام شناسی، مشهد: بی ...
  • حسینی، سید نعمت الله. (بی تا) مردان علم در میدان ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی.(بی تا) تفسیر روح البیان، بیروت: ...
  • حکیم، سعاد. (۱۴۰۱ ق) المعجم الصوفی، بیروت: دندره للطباعه و ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق) الکشاف عن حقائق التنزیل و ...
  • سبحانی، جعفر.( ۱۳۸۲) ولایت تکوینی و تشریعی در قرآن مجید، ...
  • سیوطی، جلال الدین.(۱۴۰۴ق) درالمنثور فی تفسیر الماثور، قم:کتابخانه آیت الله ...
  • شیرازی، سید حسن. (۱۳۸۲) کلمه الله، تهران : جلال الدین.. ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله. (بی تا) ولایت تکوینی و ولایت ...
  • آلوسی سید محمود.( ۱۴۱۵ق) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد. (۱۳۶۳) تاریخ ابن خلدون، ...
  • ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۴۰۴ق) تحف العقول، ترجمه احمد ...
  • ابن عاشور، محمدطاهر بن محمد شاذلی. (۱۳۷۶) تفسیر التحریر و ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۴۲۲ق) تفسیر ابن عربی، بیروت: دار ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴ق) معجم مقاییس اللغه، قم: ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (۱۴۱۹ق) تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب. (۱۴۲۲ق) المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق) لسان العرب، بیروت: دارصادر.. ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف. (۱۴۲۰ق) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۴۰۸ق) روض الجنان، مشهد: بنیاد ...
  • امام خمینی، سید روح الله.(۱۳۸۵) صحیفه امام: مجموعه آثار امام ...
  • (۱۳۸۰)آداب الصلوه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ...
  • (۱۴۲۳ق) شرح دعای سحر، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (الف۱۳۸۱) سر الصلوه (معراج الساکین و صلوه العارفین)، تهران: موسسه ...
  • (ب۱۳۸۱) ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (ج۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • (۱۴۰۶ق)تعلیقات علی شرح فصوص الحکم، موسسه پاسدار اسلام.. ...
  • (۱۳۸۲) شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، تهران: موسسه تنظیم ...
  • امین، سیده نصرت.( ۱۳۶۱) مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: ...
  • بیضاوی، عبد الله بن عمر. (۱۴۱۸ق) انوار التنزیل و اسرار ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (۱۴۲۲ق) الکشف و ...
  • جرجانی، حسین بن حسن. (۱۳۷۷) جلاء الاذهان و جلاء الاحزان، ...
  • جوادی آملی، عبد الله. (۱۳۸۹) تسنیم، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۸۳) توحید در قرآن، قم: موسسه اسراء.. ...
  • (۱۳۷۲) تحریر تمهید القواعد ترکه اصفهانی ، تهران: الزهراء.. ...
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (۱۴۲۶ق) امام شناسی، مشهد: بی ...
  • حسینی، سید نعمت الله. (بی تا) مردان علم در میدان ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی.(بی تا) تفسیر روح البیان، بیروت: ...
  • حکیم، سعاد. (۱۴۰۱ ق) المعجم الصوفی، بیروت: دندره للطباعه و ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق) الکشاف عن حقائق التنزیل و ...
  • سبحانی، جعفر.( ۱۳۸۲) ولایت تکوینی و تشریعی در قرآن مجید، ...
  • سیوطی، جلال الدین.(۱۴۰۴ق) درالمنثور فی تفسیر الماثور، قم:کتابخانه آیت الله ...
  • شیرازی، سید حسن. (۱۳۸۲) کلمه الله، تهران : جلال الدین.. ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله. (بی تا) ولایت تکوینی و ولایت ...
  • نمایش کامل مراجع