نگرشی نو بر مبانی فقهی حکم کالبد شکافی بر اساس آرای امام خمینی(س)

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 102

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATIN-16-65_006

تاریخ نمایه سازی: 26 آبان 1402

چکیده مقاله:

: از مسائل نوین علوم پزشکی، مساله کالبد شکافی است که هر چند با اهداف اولیه متفاوتی مثل نجات جان فرزند زنده در شکم مادری که از دنیا رفته یا آموزش دانشجویان رشته علوم پزشکی و... صورت می پذیرد، اما هدف نهایی تامین سلامت بهتر و بیشتر انسان است. از آنجا که این مسئله سابقه طولانی ندارد، فقهای گذشته درباره حکم شرعی آن به طور خاص بحث نکرده اند. نوشتار حاضر در صدد بحث پیرامون حکم شرعی این موضوع و برخی مسائل مربوط به آن بر مبنای آرای امام خمینی است، که پس از توضیح مختصری پیرامون «اصل اباحه» به عنوان اصل اولی در مورد اشیاء و افعال، به بررسی ادله ای که ممکن است برای خروج از این اصل در مسئله تشریح جسد به آنها استناد گردد، پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که کالبد شکافی جسد مسلمان در شرایط عادی به دلیل روایات معتبر و متعددی که بر لزوم حفظ احترام بدن میت مسلمان دلالت دارند، جایز نیست، اما در شرایط اضطراری این حکم می تواند به صورت موقت تغییر کند. همچنین کالبدشکافی افراد غیرمسلمان و نیز اشخاص به ظاهر مسلمانی که به دلیل دشمنی با اهل بیت(ع)، احکام کفار برآنها جاری می گردد، بلا اشکال است. همچنین مسئله لزوم پرداخت دیه به سبب قطع اعضای بدن میت و نحوه عمل به روایات مربوط به آن در ارتباط با کالبد شکافی مطرح شده است ودر پایان به حکم اخلاقی کالبدشکافی پرداخته شده و به این نکته اشاره شده که حتی در مواردی که این عمل مشروعیت فقهی دارد، از جهت اخلاقی نامطلوب بوده و لذا جز در موارد ضروری نباید به انجام آن مبادرت ورزید.

نویسندگان

حسن رضا خلجی

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تویسرکان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • نهج البلاغه. (۱۳۸۲) ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات آل علی(ع)، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۰۸ق) لسان العرب، بیروت: دار ...
  • ادریس، عوض احمد. (۱۳۷۲) دیه، ترجمه دکتر علیرضا فیض، تهران: ...
  • امام خمینی، سید روح الله. (۱۳۸۲) استفتائات، قم: دفتر انتشارات ...
  • (۱۴۲۱ق) تحریر الوسیله، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام ...
  • (۱۴۲۲ ق) التعلیقه علی العروه الوثقی، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسن. (۱۳۸۳) توضیح المسائل مراجع، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۳۹۱ق) وسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • خویی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۰ق) منهاج الصالحین، قم: نشر مدینه العلم، ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی. ...
  • شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (۱۴۲۰ ق) الخلاف، قم: ...
  • (۱۳۹۰ ق) تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید، تهران: ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۰ ق) المقنعه، ...
  • علامه طباطبایی، سید محمد حسین. (بی تا) المیزان فی تفسیر ...
  • علامه مجلسی، محمد باقر. (۱۴۰۳ ق) بحار الانوار الجامعه لدرر ...
  • علم الهدی، سید مرتضی. (۱۴۱۵ ق) الانتصار فی انفرادات الامامیه، ...
  • کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب. (۱۴۰۵ق) فروع الکافی، بیروت: ...
  • مظفر، محمدرضا. (۱۴۰۳ق) اصول الفقه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، چاپ چهارم.. ...
  • محقق حلی، ابوالقاسم جعفر بن حسن. (۱۳۸۹ ق) شرایع الاسلام ...
  • معلوف، لوئیس. (۱۹۸۶ م) المنجد فی اللغه و الاعلام، بیروت: ...
  • نجفی، محمد حسن. (۱۳۶۵) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ...
  • نهج البلاغه. (۱۳۸۲) ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات آل علی(ع)، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۰۸ق) لسان العرب، بیروت: دار ...
  • ادریس، عوض احمد. (۱۳۷۲) دیه، ترجمه دکتر علیرضا فیض، تهران: ...
  • امام خمینی، سید روح الله. (۱۳۸۲) استفتائات، قم: دفتر انتشارات ...
  • (۱۴۲۱ق) تحریر الوسیله، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام ...
  • (۱۴۲۲ ق) التعلیقه علی العروه الوثقی، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسن. (۱۳۸۳) توضیح المسائل مراجع، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۳۹۱ق) وسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • خویی، سید ابوالقاسم. (۱۴۱۰ق) منهاج الصالحین، قم: نشر مدینه العلم، ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی. ...
  • شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (۱۴۲۰ ق) الخلاف، قم: ...
  • (۱۳۹۰ ق) تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید، تهران: ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۰ ق) المقنعه، ...
  • علامه طباطبایی، سید محمد حسین. (بی تا) المیزان فی تفسیر ...
  • علامه مجلسی، محمد باقر. (۱۴۰۳ ق) بحار الانوار الجامعه لدرر ...
  • علم الهدی، سید مرتضی. (۱۴۱۵ ق) الانتصار فی انفرادات الامامیه، ...
  • کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب. (۱۴۰۵ق) فروع الکافی، بیروت: ...
  • مظفر، محمدرضا. (۱۴۰۳ق) اصول الفقه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، چاپ چهارم.. ...
  • محقق حلی، ابوالقاسم جعفر بن حسن. (۱۳۸۹ ق) شرایع الاسلام ...
  • معلوف، لوئیس. (۱۹۸۶ م) المنجد فی اللغه و الاعلام، بیروت: ...
  • نجفی، محمد حسن. (۱۳۶۵) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ...
  • نمایش کامل مراجع