تبیین و بررسی بداء از نظر ملاصدرا و امام خمینی(س

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 55

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATIN-16-65_004

تاریخ نمایه سازی: 26 آبان 1402

چکیده مقاله:

بداء در اصطلاح به معنای اراده جدید الهی است و از مراتب علم خداوند می باشد. لیکن تفسیر نادرست بداء و ارتباط آن با خداوند، منجر به نسبت دادن جهل به ذات الهی می شود. این مقاله با بررسی دیدگاه دو حکیم ملاصدرا و امام خمینی نشان می دهد ارتباط بداء با علم الهی چنین است که خداوند بر همه رویدادهای گذشته و حال و آینده آگاه است و جهل به علم الهی راه ندارد. و علم خداوند بر اشیاء پیش از آفرینش و پس از آفرینش تغییری نمی کند. در واقع آنچه تغییر می کند تقدیر است نه قضا و قدر حتمی. از نظر ملاصدرا، در مرتبه ذات و مرتبه قضای الهی، تغییر راه ندارد. ولی مراتب پایین تر که در دسترس انبیا و اولیای الهی است و از آن به عنوان «لوح محو و اثبات» یاد می کند، دستخوش تغییر می شود. امام خمینی نیز بداء را در علم منتخبی که حصول آن در عالم شهادت و خارج می باشد، جاری می داند. و آن را از عوالم غیبی و حقایق کلیه و اصول خارج می داند. از نظر ایشان، بداء از متعلقات اراده و مشیت است و به معنای تغییر اراده و پشیمانی نیست، بلکه به معنای ایجاد و دگرگونی است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

اعلی تورانی

عضو هیات علمی و دانشیار دانشگاه الزهرا(س)

لاله شعبانی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه الزهرا(س)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، جمال الدین. (۱۳۷۳) لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث ...
  • اردبیلی، سید عبدالغنی. (۱۳۸۵) تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: موسسه ...
  • اشعری، علی بن اسماعیل. (۱۴۰۰ق) مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ...
  • امام خمینی، سید روح الله. ( ۱۳۸۷) عدل الهی، تهران: ...
  • (۱۳۶۲) طلب و اراده، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارات ...
  • (۱۳۷۲) آداب الصلاه (آداب نماز)، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (۱۳۷۳) شرح دعای سحر، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارت ...
  • (الف ۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (ب ۱۳۸۱) مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: موسسه ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل. (۱۴۲۸ق) صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفه.. ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۶) فلسفه صدرا، قم: اسرا.. ...
  • خیاط، عبد الرحیم بن محمد. (۱۹۵۷م) الانتصار والرد علی ابن ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۳) لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • رازی، فخر الدین محمد. (۱۴۲۰ق) محصل افکار المتقدمین و المتاخرین، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی تا) المفردات فی غریب ...
  • روحانی، سید محمد صادق. (۱۳۹۶ق) تحقیق در مساله جبر و ...
  • زبیدی، محمد مرتضی. (۱۴۰۹ق) تاج العروس، بیروت: دار الفکر.. ...
  • زریاب، عباس. (۱۳۶۶) «بداء در کلام اسلامی و ملاحظاتی تازه ...
  • سجادی، سید جعفر. (۱۳۸۶) فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران: سازمان ...
  • صفی پوری، عبدالرحیم بن عبدالکریم. (بی تا) منتهی الارب فی ...
  • علامه طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۶۸) اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه ...
  • (۱۳۶۳) المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۰۸ق) تفسیر العیاشی، تهران: چاپخانه علمیه، ...
  • کلینی، محمدیعقوب. ( ۱۳۶۴) اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، ...
  • مجلسی، محمدباقر. (بی تا) بحارالانوار، انتشارات وفا.. ...
  • معین، محمد. (۱۳۷۱) فرهنگ فارسی، تهران: امیر کبیر.. ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (۱۳۱۵) المشاعر، تهران: با حواشی اردکانی،چاپ سنگی.. ...
  • (الف ۱۳۸۰) اسرار الآیات، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ب۱۳۸۰) اسفار اربعه، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ج۱۳۸۰) المبداء و المعاد فی الحکمه المتعالیه، ترجمه محمد ذبیحی، ...
  • (۱۳۸۳) رساله قضا و قدر، ترجمه حسن اسلامی، قم: انتشارات ...
  • (۱۳۳۷) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران: چاپ افست ...
  • ابن منظور، جمال الدین. (۱۳۷۳) لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث ...
  • اردبیلی، سید عبدالغنی. (۱۳۸۵) تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: موسسه ...
  • اشعری، علی بن اسماعیل. (۱۴۰۰ق) مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ...
  • امام خمینی، سید روح الله. ( ۱۳۸۷) عدل الهی، تهران: ...
  • (۱۳۶۲) طلب و اراده، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارات ...
  • (۱۳۷۲) آداب الصلاه (آداب نماز)، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (۱۳۷۳) شرح دعای سحر، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارت ...
  • (الف ۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (ب ۱۳۸۱) مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: موسسه ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل. (۱۴۲۸ق) صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفه.. ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۶) فلسفه صدرا، قم: اسرا.. ...
  • خیاط، عبد الرحیم بن محمد. (۱۹۵۷م) الانتصار والرد علی ابن ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۳) لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • رازی، فخر الدین محمد. (۱۴۲۰ق) محصل افکار المتقدمین و المتاخرین، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی تا) المفردات فی غریب ...
  • روحانی، سید محمد صادق. (۱۳۹۶ق) تحقیق در مساله جبر و ...
  • زبیدی، محمد مرتضی. (۱۴۰۹ق) تاج العروس، بیروت: دار الفکر.. ...
  • زریاب، عباس. (۱۳۶۶) «بداء در کلام اسلامی و ملاحظاتی تازه ...
  • سجادی، سید جعفر. (۱۳۸۶) فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران: سازمان ...
  • صفی پوری، عبدالرحیم بن عبدالکریم. (بی تا) منتهی الارب فی ...
  • علامه طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۶۸) اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه ...
  • (۱۳۶۳) المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۰۸ق) تفسیر العیاشی، تهران: چاپخانه علمیه، ...
  • کلینی، محمدیعقوب. ( ۱۳۶۴) اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، ...
  • مجلسی، محمدباقر. (بی تا) بحارالانوار، انتشارات وفا.. ...
  • معین، محمد. (۱۳۷۱) فرهنگ فارسی، تهران: امیر کبیر.. ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (۱۳۱۵) المشاعر، تهران: با حواشی اردکانی،چاپ سنگی.. ...
  • (الف ۱۳۸۰) اسرار الآیات، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ب۱۳۸۰) اسفار اربعه، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ج۱۳۸۰) المبداء و المعاد فی الحکمه المتعالیه، ترجمه محمد ذبیحی، ...
  • (۱۳۸۳) رساله قضا و قدر، ترجمه حسن اسلامی، قم: انتشارات ...
  • (۱۳۳۷) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران: چاپ افست ...
  • ابن منظور، جمال الدین. (۱۳۷۳) لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث ...
  • اردبیلی، سید عبدالغنی. (۱۳۸۵) تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: موسسه ...
  • اشعری، علی بن اسماعیل. (۱۴۰۰ق) مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ...
  • امام خمینی، سید روح الله. ( ۱۳۸۷) عدل الهی، تهران: ...
  • (۱۳۶۲) طلب و اراده، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارات ...
  • (۱۳۷۲) آداب الصلاه (آداب نماز)، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (۱۳۷۳) شرح دعای سحر، ترجمه سید احمد فهری، تهران: انتشارت ...
  • (الف ۱۳۸۱) شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • (ب ۱۳۸۱) مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: موسسه ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل. (۱۴۲۸ق) صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفه.. ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۶) فلسفه صدرا، قم: اسرا.. ...
  • خیاط، عبد الرحیم بن محمد. (۱۹۵۷م) الانتصار والرد علی ابن ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۳) لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • رازی، فخر الدین محمد. (۱۴۲۰ق) محصل افکار المتقدمین و المتاخرین، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی تا) المفردات فی غریب ...
  • روحانی، سید محمد صادق. (۱۳۹۶ق) تحقیق در مساله جبر و ...
  • زبیدی، محمد مرتضی. (۱۴۰۹ق) تاج العروس، بیروت: دار الفکر.. ...
  • زریاب، عباس. (۱۳۶۶) «بداء در کلام اسلامی و ملاحظاتی تازه ...
  • سجادی، سید جعفر. (۱۳۸۶) فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران: سازمان ...
  • صفی پوری، عبدالرحیم بن عبدالکریم. (بی تا) منتهی الارب فی ...
  • علامه طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۶۸) اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه ...
  • (۱۳۶۳) المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۰۸ق) تفسیر العیاشی، تهران: چاپخانه علمیه، ...
  • کلینی، محمدیعقوب. ( ۱۳۶۴) اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، ...
  • مجلسی، محمدباقر. (بی تا) بحارالانوار، انتشارات وفا.. ...
  • معین، محمد. (۱۳۷۱) فرهنگ فارسی، تهران: امیر کبیر.. ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (۱۳۱۵) المشاعر، تهران: با حواشی اردکانی،چاپ سنگی.. ...
  • (الف ۱۳۸۰) اسرار الآیات، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ب۱۳۸۰) اسفار اربعه، ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.. ...
  • (ج۱۳۸۰) المبداء و المعاد فی الحکمه المتعالیه، ترجمه محمد ذبیحی، ...
  • (۱۳۸۳) رساله قضا و قدر، ترجمه حسن اسلامی، قم: انتشارات ...
  • (۱۳۳۷) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران: چاپ افست ...
  • نمایش کامل مراجع