نگرش فقهی بر روشهای تنظیم خانواده

در این مقاله روشهای مختلف تنظیم خانواده معرفی شده و سپس حکم فقهی هر یک با توجه به منابع فقهی قابل دسترس بیان گردیده است. به طور کلی روشهای تنظیم خانواده، با لحاظ مکانیسم عمل، به چهار گروه عمده تقسیم می شود: ۱) برخی راهها مانع انعقاد نطفه و تشکیل جنین می شود که به کارگیری آنها فی حد نفسه اشکال شرعی ندارد. ۲) روشهایی که نطفه منعقد شده را از بین می برد و استفاده از آنها به نظر فقهای امامیه و برخی مذاهب دیگر اسلامی ممنوع و حرام است. البته در این بحث و بررسی نشان داده شده که غیر مذهب امامیه دلیل معتبری برای حکم به حرمت اسقاط جنین قبل از دمیده شدن روح ارائه نکرده اند. ۳) روشهایی که مکانیسم عمل آنها دقیقا مشخص نیست؛ یعنی در درجه اول از تشکیل نطفه جلوگیری می کنند و در صورت عدم موفقیت در این مرحله، در وهله بعد باعث از بین رفتن جنین تشکیل شده می گردند که استفاده از این روش نیز مطابق اصل برائت مانعی ندارد، هر چند که بهتر است از این روشها استفاده نشود. ۴) روش نازاسازی یا عقیم کردن که دلیل معتبری برای حکم به حرمت آن در دست نیست. در نتیجه، نازاسازی عملی است که فی حد نفسه منع شرعی ندارد.