قابوس، رقم جدید گندم نان مناسب کاشت در مناطق دیم گرمسیری ایران

لاین CMSS۰۰M۰۲۴۰۰S-۰۳۰M-۰۳۰WGY-۰۳۰M-۹M-۰Y KAUZ/PASTOR//BAV۹۲/RAYON (رقم قابوس) با منشا مرکز بین المللی تحقیقات گندم و ذرت (CIMMYT) در سال زراعی ۸۶-۱۳۸۵ در ایستگاه های گچساران و گنبد مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و با توجه به زودرسی، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه مناسب انتخاب شد. این لاین به دلیل دارا بودن عملکرد دانه بالا و صفات زراعی مطلوب در آزمایش های مقدماتی و پیشرفته به مدت سه سال (۹۱-۱۳۸۸) به همراه ۱۶ لاین پیشرفته دیگر و رقم شاهد کوهدشت در آزمایش های یکنواخت سراسری در ایستگاه های گرمسیری گچساران، گنبد، مغان و خرم آباد ارزیابی شد. متوسط عملکرد رقم قابوس در تمام ایستگاه ها، ۳۵۱۴ کیلوگرم در هکتار بوده که در سطح احتمال پنج درصد نسبت به شاهد کوهدشت با عملکرد ۳۳۳۳ کیلوگرم در هکتار برتری داشت. قابوس دارای بهترین میانگین رتبه با انحراف معیار کم و ضریب تغییرات درون مکانی بسیار کمی بود. در حالیکه رقم شاهد کوهدشت با میانگین رتبه هفتم، کمترین ضریب تغییرات درون مکانی و انحراف معیار رتبه نسبتا بالایی داشت. علاوه بر این، رقم قابوس در شرایط آبیاری تکمیلی در مقایسه با شاهد سازگار کوهدشت در سطح احتمال پنج درصد، برتری معنی داری داشت. تفاوت چشمگیر اغلب مولفه های مرتبط با کیفیت نانوایی بویژه میزان پروتئین، ارتفاع رسوب SDS، گلوتن تر و میزان آب قابل جذب، از دیگر صفات برجسته این رقم بود. همچنین در مقابل بیماری های مهم شایع در ایستگاه های هم اقلیم در شرایط طبیعی و آلودگی مصنوعی مزرعه و گلخانه حساسیتی از خود نشان نداد.