بررسی و آسیب شناسی رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در عرصه ارزیابی فناوری سلامت (HTA)

زمینه و هدف: هرچند براساس مفروضات کلاسیک دانش اقتصاد، ورود تکنولوژی در تمامی بخش­ها از جمله بخش سلامت می­تواند به واسطه کاهش هزینه­ها و افزایش بهره­وری سبب انتقال منحنی امکانات تولید یک کشور شود؛ اما به نظر می­رسد از نقطه­ای به بعد توسعه استفاده از فناوری در حوزه سلامت، با وجود افزایش سهم سلامت در تولید ناخالص داخلی، اما به جهت ظهور انواع پیامدهای منفی خارجی و بروز تقاضای القایی، تاثیر مشخصی در ارتقای رفاه اجتماعی و دسترسی ارزان و راحت عموم مردم به خدمات درمانی نخواهد داشت. بر همین اساس، همواره این پرسش مطرح است که مرز و حد بهینه ورود فناوری در بخش سلامت که منجر به بهبود شاخص­های کل خواهد شد چیست؟ پاسخ به این پرسش، موضوعی به نام ارزیابی فناوری سلامت را به موضوعی کلیدی در سیاست گذاری سلامت تبدیل نموده است که نقش بی­بدیلی در شناخت ارتقای تاب­آوری و سطح مقاومت نظام سلامت یک کشور خواهد داشت. از آنجا که همواره موضوع ارزیابی فناوری سلامت در ایران نسبت مستقیمی با سیاست­های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشته است؛ لذا بررسی و آسیب­شناسی نوع مواجهه ساختار سیاست گذاری کشور در بخش سلامت با موضوع فناوری نیازمند ارزیابی و آسیب­شناسی رویکردها و عملکردهای این وزارتخانه است. روش: پژوهش حاضر مبتنی بر روش اسنادی و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شده است. یافته ها: براساس بررسی­های انجام شده، آسیب­شناسی ارزیابی فناوری سلامت در ایران در ۵ محور تعریف فناوری، معیارهای ارزیابی فناوری، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز، نقش نظام بیمه در ارزیابی فناوری و در نهایت نقش فناوری های نوین انجام پذیرفت. نتیجه گیری: آنچه از نتایج حاصل از این ارزیابی مشخص شد، ضرورت بازنگری اساسی در الگوی ارزیابی فناوری کشور و ساختار تصمیم گیری درخصوص ورود فناوری به عرصه سلامت به ویژه با توجه به در پیش بودن امواج جدید فناوری در بخش سلامت را مطرح می کند که تا کمتر از ۱۰ ساله آینده الگوی کنونی سیاست گذاری و ارزیابی فناوری را برای کشوری نظیر ایران به شدت با چالش مواجه می سازد.