بررسی بیماری هلندی در اقتصاد ایران: تاثیرگذاری رابطه ی مبادله بر ساختار سرمایه گذاری

یکی از ویژگی­ های اقتصادهای نفتی وجود بیماری هلندی در این اقتصادها است.  با افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی، ثروت یک کشور افزایش می­ یابد، افزایش ثروت موجب تقویت و رشد بخش غیرقابل مبادله­ ی اقتصاد و تضعیف بخش قابل مبادله ­ ی اقتصاد می­ شود.  در این حالت، فعالیت­ هایی از قبیل بخش خدمات و ساختمان رشد می ­کنند و در عوض فعالیت­ هایی مانند بخش صنعت دچار رکود می­ گردند، در این زمان بیماری هلندی اتفاق می ­افتد.  هدف اصلی این پژوهش بررسی بیماری هلندی در اقتصاد ایرانبا ملاحظه ­ ی سرمایه­ گذاری قابل مبادله و غیر قابل مبادله است.  برای این منظور از تکنیک هم جمعی برای دوره ­ی زمانی ۸۶-۱۳۵۰ استفاده شده است.  برای رسیدن به این هدف ابتدا تابع سرمایه­ گذاری بر اساس نظریه ­های متعارف سرمایه گذاری و همچنین با ملاحظه­ ی مکانیزم تاثیر­گذاری رابطه­ ی مبادله بر سرمایه ­گذاری تصریح گردید.  به منظور برآورد الگوی تصریح شده از روش جوهانسن- جوسلیوس استفاده شد.  بردارهای هم جمعی برآورد شده نشان دهنده ­ی تاثیر مثبت تولید ناخالص داخلی و سطح عمومی قیمت­ ها و تاثیر منفی نرخ بهره بر سرمایه ­گذاری هر دو بخش بود.  از طرفی دیگر، تاثیر گذاری رابطه­ ی مبادله بر سرمایه­ گذاری بخش قابل مبادله و غیر قابل مبادله متفاوت بود، به طوری که رابطه­ ی مبادله بر سرمایه ­گذاری بخش قابل مبادله تاثیر منفی و بر سرمایه ­گذاری بخش غیر قابل مبادله تاثیر مثبت داشت.  به عبارتی دیگر، نتیجه بررسی حاکی از تایید وجود بیماری هلندی در اقتصاد ایران بود.