تاثیر محرک غیرزیستی سدیم نیتروپروساید (SNP) بر میزان تولید رزمارینیک اسید در نوشاخه های باززایی شده گیاه دارویی پونه سا بی کرک (.Nepeta nuda L)

رزمارینیک اسید به عنوان یکی از مهم ترین ترکیب فنلی با ارزش دارویی بالا در گونه های مختلف گیاهی، دارای خواص زیستی متعددی از جمله ضد ویروسی، ضد باکتری، ضد تومور و ضد التهاب می باشد. محرک ها (الیسیتورها) با تولید پیام هایی باعث تحریک تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان می شوند. نیتریک اکسید (محرک غیرزیستی) یک رادیکال گازی پایدار است که به عنوان یک مولکول پیام رسان در گیاهان عمل می کند و در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی، نموی و همچنین پاسخ گیاهان به تنش های محیطی شرکت می کند. با توجه به عدم وجود اطلاعات در مورد میزان رزمارینیک اسید و همچنین استفاده از ترکیب سدیم نیتروپروساید ( SNP ) به عنوان محرک غیرزیستی در گیاه دارویی پونه سا بی کرک، اثر آن در چهار غلظت (صفر، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومولار) بر میزان تولید رزمارینیک اسید در کشت درون شیشه ای نوشاخه های پونه سا بی کرک بررسی گردید. میزان رزمارینیک اسید نمونه ها پس از خشک شدن در دمای اتاق به روش HPLC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها، افزایش ۳۷/۷ درصدی محتوای رزمارینیک اسید را در تیمار ۲۵ میکرومولار نیتریک اکسید در مقایسه با نمونه شاهد (عدم کاربرد نیتریک اکسید) مشخص کرد. همچنین با افزایش غلظت نیتریک اکسید در محیط کشت کاهش شدیدی در میزان رزمارینیک اسید مشاهده شد به طوری که میزان این ترکیب از ۷۳/۵۴ میلی گرم بر گرم وزن خشک در نمونه شاهد به ۶۱/۱۴ میلی گرم بر گرم وزن خشک در نمونه تیمار شده با نیتریک اکسید  با غلظت ۱۰۰ میکرومولار رسید. نتایج این تحقیق علاوه بر مشخص کردن میزان بالای رزمارینیک اسید در گیاه دارویی پونه سای بی کرک، بهبود میزان این ترکیب ارزشمند دارویی را با کاربرد محرک غیرزیستی نیتریک اکسید در غلظت پایین نشان داد.