مفهوم پردازی «سواد مجازی همگرا»؛ مبتنی بر رهیافت نظری «همگرایی ارتباطی جامع مجازی (هاجم)»

نگاه به اینترنت بسان یک مقوله تمدن ساز و نه صرف یک ابزار کاربردی به عنوان پیش فرض نظری این مقاله، ما را به ماهیت تحول گرای آن در همه ساحات زندگی بشر امروز رهنمون می کند. بر همین اساس، نقش تحولی فضای مجازی به عنوان یک امر همگرا در مقوله ای مهم همچون سواد رسانه ای، مسئله این مقاله است. به نظر می رسد با یک تغییر بنیادین و عمیق در سواد رسانه ای در عصر مجازی مواجه باشیم. سوال این مقاله آنست که چارچوب مفهومی سواد مجازی به ویژه در تمایزش با سواد رسانه ای چیست و از چه ابعادی برخوردار است؟ این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تحت تاثیر مبنای نظری «همگرایی» و منبعث از خوانش «همگرایی ارتباطی جامع مجازی»، تلاش می کند اصطلاح «سواد مجازی همگرا» را مفهوم پردازی نماید. یافته ها نشان می دهد که با تحولات عمیق مفهومی مواجه هستیم. این مقاله ضمن احصای دوگان های مفهومی متخذ از مقایسه تعاریف مختلف سواد مجازی شامل: ماهیت سواد (دانشی-مهارتی)، رویکرد سواد (سلب-ایجاب)، موضوع سواد(فناورانه-محتوایی، عام گرا-خاص گرا و تک عبارتی-چندعبارتی) و کنشگر باسواد (ارتباط گر-ارتباط گیر)، سواد مجازی همگرا را «دانش و مهارت همگرای ارتباط گری-ارتباط گیری در سطوح مختلف و با کارکردهای گوناگون ارتباطی در جهت تولید-توزیع و دریافت-فهم پیام های مناسب و استفاده صحیح از فناوری های ارتباطی-اطلاعاتی در عصر فضای مجازی» می داند.