فراوانی عوارض موضعی ناشی از اهدای خون و برخی عوامل موثر بر آن در اهداکنندگان خون تهران، سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳

چکید ه   سابقه و هدف   با توجه به این که عوارض موضعی بعد از اهدای خون در بسیاری از موارد باعث انصراف و عدم مراجعه بعدی برای اهدای خون می شود، این مطالعه با هدف بررسی فراوانی عوارض موضعی ناشی از اهدای خون و برخی عوامل موثر بر آن در اهداکنندگان خون تهران و ارایه راه کارهای مناسب جهت از میان بردن این عوامل انجام شد، تا ضمن کاهش عوارض موضعی بتوان با حفظ سلامت اهداکنندگان، مهم ترین علت انصراف آن ها را از اهدای مجدد خون برطرف نمود.   مواد وروش ها   مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی تحلیلی در ۵۵۴ نفر از اهداکنندگان خون که از اسفند ۸۳ تا شهریور ۸۴ در ۴ پایگاه خون گیری ثابت و ۴ پایگاه خون گیری سیار، خون اهدا کرده بودند، انجام شد.   نمونه گیری به روش تصادفی طبقه بندی شده متناسب با حجم مراجعین به پایگاه صورت گرفت و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه و مشاهده توسط محقق جمع آوری گردید. نتایج توسط آزمون های آماری کای دو و دقیق فیشر و نرم افزار ۵/۱۱ SPSS تجزیه و تحلیل شد.   یافته ها   نتایج حاصله نشان داد که فراوانی عوارض موضعی ۲۶% می باشد. شایع ترین عارضه موضعی نیز کبودی(۷/۲۲%)، درد(۵/۸%)، تندرنس(۶/۵%) و هماتوم(۱/۵%) گزارش شد. فراوانی عوارض موضعی با نحوه وارد کردن سوزن در رگ، عدم جابه جایی در زیر پوست، خون گیری طولانی، خون گیری ناقص و انجام کار سنگین با دست مربوطه در ۱۲ ساعت اول پس از اهدای خون ارتباط معنی دار داشت(۰۰۰۱/۰ p< ). بین میزان بروز عارضه موضعی با جنس و شغل اهداکننده و تحصیلات خون گیر ارتباط معنی دار وجود نداشت.   نتیجه گیری   با توجه به فراوانی های به دست آمده برای عوارض موضعی در این مطالعه به خصوص هماتوم، نتیجه گیری می شود که بالا رفتن کیفیت خون گیری و رعایت استانداردها منجر به کاهش عوارض شده و وجود عوارض کمتر در نهایت منجر به افزایش میزان اهداکنندگان مستمر می گردد. هم چنین از انصراف آن ها برای اهدای مجدد خون جلوگیری می کند.   کلمات کلیدی : عوارض، اهدای خون، فاکتورهای خطر