ارزش تشخیصی سنجش هموگلوبین به روش نواری در اهداکنندگان خون بر اساس دستورالعمل های استاندارد اجرایی سازمان انتقال خون ایران

چکید ه   سابقه و هدف   سنجش هموگلوبین به روش نواری به عنوان یک وسیله تشخیصی ساده و کم هزینه برای غربالگری اهداکنندگان از نظر کم خونی استفاده می شود. هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارزش تشخیصی سنجش هموگلوبین به روش نواری در اهداکنندگان خون بر اساس دو دستورالعمل استاندارد اجرایی سازمان انتقال خون ایران بود.   مواد وروش ها   در این مطالعه مقطعی، ۱۷۰ نفر از اهداکنندگان خون به طور تصادفی انتخاب شدند. میزان هموگلوبین خون مویرگی نوک انگشت آن ها به وسیله مقیاس رنگی WHO و نمونه خون وریدی آن ها به روش دستگاهی، اندازه گیری شد و حساسیت، ویژگی و موارد مردودی و قبولی کاذب اهداکنندگان در دو روش اجرایی استاندارد قدیمی که در آن معیار پذیرش اهداکننده بر اساس هموگلوبین بیش از g/dl ۱۲ بود، با روش اجرایی استاندارد جدید که معیار پذیرش اهداکننده بر اساس هموگلوبین g/dl ۱۴ یا بیشتر است، مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها توسط نرم افزار آماری ۵/۱۳ SPSS و آزمون paired t test تجزیه و تحلیل شدند.  یافته ها   سنجش هموگلوبین با روش نواری، هموگلوبین فرد را g/dl ۶۵/۰ ± ۳۲/۰ کمتر از روش دستگاهی نشان داد(۴۲/۰-۲۲/۰= ۹۵% CI )(۰۰۱/۰ p< ). حساسیت و ویژگی سنجش نواری هموگلوبین بر اساس دستورالعمل قدیمی به ترتیب ۵/۵۴ و ۹۲ درصد و موارد مردودی کاذب اهداکنندگان ۷ درصد و قبولی کاذب ۳ درصد بود. حساسیت و ویژگی این آزمایش براساس دستورالعمل جدید به ترتیب ۷/۸۵ و ۵/۸۷ درصد بود. موارد مردودی کاذب اهداکنندگان ۷% و قبولی کاذب ۶/۰% بود. هموگلوبین ۴/۳۹% اهداکنندگان، بین g/dl ۱۴-۱۲ بود که بر اساس معیار جدید از اهدای خون معاف هستند.   نتیجه گیری   به کارگیری دستورالعمل جدید برای سنجش هموگلوبین منجر به افزایش حساسیت آزمایش گردید. با این وجود نزدیک به نیمی از اهداکنندگان باید مجددا از نظر کم خونی بررسی شوند که هم وقت گیر بوده و هم برای اهداکننده ناخوشایند است. بنابراین پیشنهاد می گردد مطالعه های بیشتری برای استفاده از روش مناسب تر غربالگری کم خونی در اهداکنندگان انجام شود.  کلمات کلیدی : هموگلوبین ها، اهداکنندگان خون ، اندازه گیری هموگلوبین، ارزیابی