ادعای ابوظبی بر جزایر سه گانه ایرانی ابزاری برای هویت سازی در امارات عربی متحده

امارات متحده عربی ادعای حاکمیت و مالکیت نسبت به سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را بی توجه به این حقیقت مطرح کرده است که این جزایر تا اوایل قرن نوزدهم بخشی از قلمرو بی چون و چرای ایران در خلیج فارس شمرده می شد: دورانی که گسترش حضور استعماری بریتانیا در کرانه های جنوبی خلیج فارس آغاز شده و به ریشه انداختن دانه اصلی پیدایش امارات کرانه های یاد شده منجر گردید، در جایی که محل زندگی قبایل وابسته به ایران بود. دیری نپایید که این قبایل ایرانی وابسته به ایران در لباس امارات عربی غیر وابسته به ایران، ولی تحت الحمایه بریتانیا ظهور کردند، و بر همان منوال بود که حمایت بریتانیا از گسترش سرزمینی آنان سبب تشویق ادعای سرزمینی آنان در فضایی شد که در آن دوران  تا حدود بسیار زیادی فضایی کاملا ایرانی بود. اسناد فراوانی در دست است که ثابت می کند سراسر منطقه خلیج فارس از دوران های کهن باستانی به ایران تعلق داشته است. با این حال استعمار بریتانیا این سه جزیره را در سال ۱۹۰۳ به نام قبایل قاسمی تحت الحمایه خود در شارجه  اشغال کرد. پیش از واپس کشیدن چتر تحت الحمایگی خود از این امارات در سال ۱۹۷۱، بریتانیا پیشناد شکل گرفتن اتحادیه ای را مطرح کرد متشکل از امارات تحت الحمایه خود: ابوظبی، دوبی، شارجه، راس الخیمه، عجمان، فجیره و ام القوین به اضافه بحرین و قطر که دو شیخ نشین یاد شده اخیر به دلایل خاص خود پیوستن به اتحادیه مورد نظر آنان را رد کردند. در نتیجه برنامه های یاد شده انگلیسی بود که از هفت شیخ نشین شبه جزیره مسندم  فدراسیون «امارات متحده عربی» در تاریخ ۲ دسامبر ۱۹۷۱ به وجود آمد و در اندک فاصله پس از تشکیل آن بود که موجودیت جدید به نمایندگی از سوی دو عضوش، یعنی شارجه و راس الخیمه خواستار پیوستن سه جزیره مورد نظر به خاک اتحادیه شد. از آنجا که طرح ادعای سرزمینی علیه دیگر کشورها تاکتیکی کهن و بس موثر برای کشور شکل گرفته جدید است تا بتواند ملیت برنامه ریزی شده جدید خود را قوام دهد و هویت ملی مشخصی را تحصیل نماید،به این امید اختیار کرد که از این راه به وحدت و هویت ملی مورد نظر خود برسد. ادعاهای سرزمینی به منظور تسهیل پروسه ملت سازی سوابقی در منطقه دارد، چنان که ایران در دهه ۱۹۳۰ ادعای حاکمیت بر بحرین را پیش کشید به امید استفاده ابزاری از آن به عنوان وسیله تحریک کننده اختلافات کهنه ایرانی - عربی به منظور کمک به روند ملت سازی که رضا شاه در آن هنگام آغاز کرده بود. همچنین حکومت بعثی عراق در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ ادعای حاکمیت بر خوزستان ایران را مطرح کرده و آن استان ایرانی را «عربستان» خواند دقیقا به این دلیل که چنین ادعایی می توانست اختلافات تاریخی  خفته ایرانی - عربی را بیدار کند و به قوام گرفتن یک هویت خالص عربی برای عراق در سرزمین نیمه ایرانی بین النهرین کمک نماید. به هر حال، از آنجا که سنت ایرانی حکومت سرزمینی فدرالیته که بر پایه ایده دادگری شکوفا گردید، چه بسا در شکل گیری مفهوم «حکومت ملت پایه» در غرب نیز سهم داشته است که خود در پرتو روند سیاسی فضای حقیقی پس از وستفالیا ظهور کرد. از این رو، نویسنده بر این عقیده است که مطالعه فرایند تکاملی شکل دهی به هویت سرزمینی ایران می تواند نمونه ای از ایده هویت سرزمینی را در مطالعه مفهوم سامان «border» (مرز به مفهوم عام و گسترده) در اختیار ما قرار دهد.