آنتروپوسن و ضرورت نوعی رهیافت میان رشته ای: شبکه انسان-طبیعت-جامعه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 156

فایل این مقاله در 37 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISIH-15-3_003

تاریخ نمایه سازی: 3 آذر 1402

چکیده مقاله:

دوران آنتروپوسن «عصر انسان» با عاملیت بی سابقه انسان در دگرگونی های طبیعت جاندار و بی جان در سطح سیاره ای مشخص می شود. این دگرگونی ها چنان فراگیر و چندبعدی شده اند که برای بررسی علل، عوامل درگیر، و پیامدها مطالعات میان رشته ای ضروری به نظر می رسد. همچنین مفهوم پردازی های تازه ای نیاز است که به فهم این شرایط نوپدید کمک رسانند و راه را برای تحلیل های تجربی و دریافت های نو بگشایند. آغازگاه این راه ، نقد دیدگاه های مدرنیستی مستقر است که با تمایزگذاری میان طبیعت و جامعه، طبیعت را به نیروهای بیرونی، کنترل پذیر و سودمند فرو می کاهند؛ در حالی که انسان را فعال مایشاء پیش فرض گرفته اند و کنش های او را به نوع ابزاری آن فروکاسته اند. چنین نقدی را می شود با نوعی بازاندشی از رابطه انسان و جامعه و طبیعت کامل کرد. این مقاله با استفاده از مطالعه اسنادی و با اتخاذ رهیافتی تطبیقی بحث های مرتبط را از رشته های گوناگون گرد می آورد و مقایسه می کند، تا ابعاد آنتروپوسن روشن و ادبیات مرتبط نقادانه بررسی شود. یافته های این مقاله نشان می دهد که شرایط دوران آنترپوسن، پیامدهایی برای اندیشه و مفهوم پردازی جامعه شناختی دارند. به عبارتی، برخی از مفاهیم مسلط در جامعه شناسی مانند عاملیت نیازمند بازنگری و برخی مناسبات مانند مناسبات انسان/طبیعت و طبیعت/جامعه نیازمند توجه جدی تری هستند. در نتیجه، این مقاله برای نوعی جایگاه مفهوم پردازی شده از طبیعت در ساخت و دگرگونی حیات فردی و جمعی استدلال می کند و شبکه انسان-طبیعت-جامعه را به عنوان راهی برای فهم شرایط دگرگون شونده زیست محیطی سیاره ای در دوران آنتروپوسن پیشنهاد می کند.

نویسندگان

حسن پورنیک

دکتری مطالعات کشورهای آلمانی زبان، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • برگر، جی. پیتر؛ و لاکمن، توماس (۱۳۷۸). ساخت اجتماعی واقعیت: ...
  • بک، اولریش (۱۳۹۷). جامعه خطر (مترجم: رضا فاضل و محمد ...
  • بون ویتز، پاتریس (۱۳۹۸). درس هایی از جامعه شناسی پیربوردیو ...
  • فونتن، اولیویه؛ شویره، کریستیان؛ و زرده، ژان-پیر (۱۳۸۵). واژگان بوردیو ...
  • لاتور، برونو (۱۳۹۹ب). رویارویی با گایا (مترجم: رویا منجم). تهران: ...
  • میشل، تیموتی (۱۳۹۵). دموکراسی کربنی: نقت و قدرت سیاسی در ...
  • هورکهایمر، ماکس؛ و آدورنو، تئودور (۱۴۰۰). دیالکتیک روشنگری (مترجم: مراد ...
  • Archer, S. M. (۲۰۰۲). Being human: The problem of agency. ...
  • Arias-Maldonado, M. (۲۰۱۵). Environment and society: Socionatural politics in the ...
  • Blumenberg, H. (۲۰۱۵). The laughter of the Thracian woman: A ...
  • Brockman, J. (۱۹۹۵). The third culture: Beyond the scientific revolution. ...
  • Chakrabarty, D. (۲۰۰۹). The climate of history: four theses. Critical ...
  • Chernilo, D. (۲۰۱۶). The question of the human in the ...
  • Delanty, G. (Ed.) (۲۰۱۷). Governing the anthropocene: agency, governance, knowledge. ...
  • Dettelbach, M. (۲۰۰۱). Alexander von Humboldt between Enlightenment and Romanticism. ...
  • Dunlap, R., & Catton. W. (۱۹۹۴). Struggling with human Eeemptionalism: ...
  • Epstein, S. (۲۰۲۳). Rights of nature, human species identity, and ...
  • Giddens, A. (۱۹۹۴). Beyond left and right. Stanford: Stanford University ...
  • Gille, Z. (۲۰۰۹). From nature as proxy to nature as ...
  • Haraway, J. D. (۲۰۰۳). The companion species manifesto –dogs, people, ...
  • Haraway, J. D. (۲۰۰۸). When species meet. Minnesota. University of ...
  • Haraway, J. D. (۲۰۱۶a). Staying with the trouble: Making kin ...
  • Hornborg, A. (۲۰۱۶). Artifacts have consequences, not agency: Toward a ...
  • Latour, B. (۱۹۹۳). We have never been Modern. Cambridge: Harvard ...
  • Latour, B. (۲۰۱۴). Agency at the time of the anthropocene. ...
  • Latour, B. (۲۰۱۷b). Facing Gaia: Eight lectures on the new ...
  • Lewis, L., Simon, M., & Mark, A. (۲۰۱۸). The human ...
  • Lockie, S. (۲۰۱۵). What is environmental sociology? Environmental Sociology, ۱(۳), ...
  • Mol, P. J. A. (۲۰۱۰). Social theories of environmental reform: ...
  • Moore, W. J. (۲۰۱۷a). The capitalocene, Part I: On the ...
  • Pickering, J. (۲۰۱۸). Ecological reflexivity: Characterising an elusive virtue for ...
  • Schmidt, J. J., Brown, G. P., & Orr, J. Ch. ...
  • Urry, J (۲۰۰۳). Global Complexities. Cambridge: Polity Press ...
  • Van der Loo, H., & Van Rejen, W. (۱۹۹۷). Modernisierung: ...
  • Whitney, J. A., & Holbrook, M. J. (۲۰۱۲). Is the ...
  • نمایش کامل مراجع