الگوی همبستگی اجتماعی در کلام امام رضا (ع) بر اساس نظریه داده بنیاد

در عصر حاضر پالایش جوامع بشری از چندگانگی و فروکاستن از نزاع های ویرانگر و ستیزه گری، کانون توجه بسیاری از اندیشوران با رویکردهای متنوع قرار گرفته و تلاش های صلح خواهانه و آشتی جویانه در جستجوی راهبردهای موثر برای تحقق همبستگی اجتماعی هستند. هدف اساسی پژوهش حاضر تبیین مولفه های همبستگی اجتماعی از رهگذر یافتن متغیرهای موثر، زمینه ای، بازدارنده و پیامدها در قالب یک الگوی  نظام مند است. این پژوهش براساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش کیفی و دارای رویکرد استقرایی است. بدین منظور با بهره گیری از نظریه داده بنیاد، پس از فرآوری مجموعه روایات امام رضا(ع)، مقوله های اخلاقی کلان و خرد مدل، استخراج شده و الگوی همبستگی اجتماعی ارائه می شود. یافته ها گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی مستلزم توجه به مقوله های متعددی است. در این راستا اخلاق مداری، دوستی، خویشتن داری، بخشایشگری، همزیستی مسالمت آمیز و تامین امنیت، مهمترین متغیرهای موثر، فروتنی، یاری رسانی به دیگران، مداراجویی و مسئولیت پذیری مهمترین مقوله های زمینه ساز هستند. متغیرهای بازدارنده در این الگو عبارتند از: تعامل غیرضابطه مند، اشاعه فساد، اختلاف آفرینی و گسست های خانوادگی. پیامد اصلی همبستگی اجتماعی نیز ارتقاء منزلت و قدرت یابی اجتماعی است.