روش های استنباط حکم از منظر فقهای شیعه

فقهاء و علمای راستین مذهب اثنی‎عشری امامیه به عنوان علم به دوشان رسالت دینی و فقهی، همواره در طول تاریخ عصر غیبت به دنبال تبیین و بیان احکام و تکالیف الهی برای مکلفین بوده و با روش‎های کارآمد و از طریق اجتهاد و استنباط احکام، پویایی، بروز و زنده بودن فقه و شریعت اسلامی را در مواجهه با مسائل مستحدثه و نیازهای زمانه در بطن جامعه محقق ساخته اند. این تحقیق حاضر که در پیش‎رو داریم در همین راستا و در جهت توصیف، تحلیل و بیان روش‎های استنباط احکام از منظر و نگاه فقهای نامدار شیعه است که با روش تحلیلی-توصیفی و از طریق اسناد کتابخانه‎ای انجام گرفته و مباحث ذیل مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است: ابتدا برای ورود به بحث از جامعیت دین اسلام در پاسخگویی به مسائل در تمامی زمینه‎ها و خط مشی فرقه امامیه بر خط اصیل و ناب محمدیj با پیروی از امامام معصوم شان و انحراف اهل سنت بعد از رحلت پیامبر اکرمj و پرچم داری علما و فقهای امامیه در تبین و بیان احکام و استنباط و کشف آن از منابع اصلی (قرآن، سنت، عقل و اجماع) سخن به میان آمده و سپس به تبین واژه‎های کاربردی در این تحقیق همانند: استنباط، اجتهاد، فقه و شیعه پرداخته شده و در نهایت روش‎های کلی استنباطی و اجتهادی، فقها و علمای نامی امامیه از کلینی و شیخ مفید و شیخ طوسی گرفته، تا علما و فقهای متاخری مانند: شیخ انصاری و فقهای معاصر، مورد کاوش و تحلیل قرارگرفته و به این یافته رسیده است که فقهای نامی شیعه، همیشه سه روش کلی‎ای را در استنباط حکم شرعی مدنظر داشته و تقریبا تمام فقهای نامی و بزرگ شیعه، طبق آن روش‎ها طی مسیر و طریق کرده و به استنباط و تحصیل احکام شرعی پرداخته اند. که در تحقیق انجام گرفته کارآمدی و موثر بودن روش‎های سه گانه استنباط احکام، در جهت اثبات حکم شرعی از ادله آن، به اثبات رسیده و راهکاری هم در پایان تحقیق ارائه شده و از تمامی بحث نتیجه گیری شده است.