ضمایر خاص تشبیهی، نادرترین شاخصه سبک شخصی بیدل

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 80

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LSJ-13-23_001

تاریخ نمایه سازی: 5 آذر 1402

چکیده مقاله:

یکی از عوامل دیریابی و مغلق بودن آثار بیدل دهلوی گریز از سنت های متعارف و رایج زبانی و دستوری و نحو ستیزی های ابهام آفرین و کاربست ساختارهای بیگانه و آشنایی زدایی شده است که منجر به شکل گیری سبک شخصی و منحصر به فرد در دل کلان سبک ها می-شود. یکی از این ویژگی های سبکی شخصی، حضور «ضمایر خاص تشبیهی» به عنوان یکی از نادرترین و ابهام آفرین شاخصه های سبکی وی است. در این نوع ترکیب ها، ضمیری که به عنوان مضاف الیه به کار می رود، دیگر متعلق به مضاف نیست، بلکه خود مضاف است. نویسندگان در این جستار، ضمایر خاص تشبیهی را در اشعار بیدل دهلوی به شیوه توصیفی و تحلیلی مورد مطالعه قرار داده اند. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد که بیدل دهلوی در آثار خود به شکل بی سابقه و با بسامد بالا از ضمایر شخصی جدا و پیوسته اول شخص و دوم شخص، به عنوان مشبه و برای عینیت بخشی استفاده می کند. هدف از کاربرد این گونه تشبیهات، عینیت بخشی به بنیادی-ترین اصل عرفانی بیدل، یعنی عجز و ناتوانی نوع بشری در مقابل معشوق ازلی است و بیدل برای این منظور از عناصری نظیر: غبار، حباب، شبنم، قطره و... استفاده می کند و در این میان به ترتیب کاربست ضمایر متصل اول شخص (= م) و منفصل (من و ما) بیشترین بسامد و ضمایر متصل دوم شخص (= ت) و منفصل (تو) و (شما) بسامد کمتری نسبت به ضمایر اول شخص داشته اند.

نویسندگان

عبدالله ولی پور

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

رقیه همتی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد بلگرامی ، میر غلامعلی بن نوح . (۱۳۹۲). سرو ...
  • آرزو، عبدالغفور. (۱۳۸۷). در خانه آفتاب. تهران: سوره مهر ...
  • احمدی، بابک. (۱۳۸۰). حقیقت و زیبایی (درس های فلسفه هنر). ...
  • چشم اندازهای تازه ساختار بلاغی تشبیه در اشعار بیدل دهلوی [مقاله ژورنالی]
  • بیدل دهلوی، عبدالقادر. (۱۳۹۵). کلیات ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی. ...
  • بیدل دهلوی، عبدالقادر. (۱۴۰۰). غزلیات بیدل. تصحیح و تحقیق سید ...
  • ثروتیان، بهروز. (۱۳۶۹). بیان در شعر فارسی. تهران: برگ ...
  • حبیب، اسدالله. (۱۳۹۵). طرز شوق (درآمدی بر سبک شناسی شعر ...
  • حسنلی، کاووس. (۱۳۹۹). بیدل و انشای تحیر. تهران: معین ...
  • حسنلی، کاووس. (۱۴۰۰). بیدل و افسون حیرت. تهران: معین ...
  • حسینی، سید حسن. (۱۳۸۷). بیدل، سپهری و سبک هندی. چاپ ...
  • حسینی، سید حسن. (۱۳۹۸). مشق معنی بیدل. تهران: سوره مهر ...
  • خلیلی، خلیل الله. (۱۳۸۳). فیض قدس. تهران: الهدی ...
  • خوشگو، بندرابن داس. (۱۹۵۹م). سفینه خوشگو. چاپ سنگی. به اهتمام ...
  • خیام پور، عبدالرسول. (۱۳۸۲). دستور زبان فارسی. چاپ یازدهم. تبریز: ...
  • رازی، شمس الدین محمد بن قیس. (۱۳۷۳). المعجم فی معاییر ...
  • رجایی، محمدخلیل. (۱۳۷۶). معالم البلاغه در علم معانی و بیان ...
  • زمانی نعمت سرا، کامران. (۱۳۹۳) آینه دار حیرت. دفتر دوم. ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله. (۱۳۷۲). کلیات سعدی. به اهتمام محمدعلی ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۷۶). شاعر آینه ها. چاپ چهارم. تهران: ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۸۵). بیان. چاپ نخست از ویرایش سوم. تهران: ...
  • صفا، ذبیح الله. (۱۳۸۷). تاریخ ادبیات در ایران. جلد ۵، ...
  • طالبیان، یحیی؛ نیک پناه، منصوره. (۱۳۸۱). «مقایسه صور خیال در ...
  • علوی مقدم، محمد؛ اشرف زاده، رضا. (۱۳۷۹). معانی و بیان. ...
  • غیاثی، محمدتقی. (۱۳۶۸). درآمدی بر سبک شناسی ساختاری. تهران: شعله ...
  • فتوحی، محمود. (۱۳۹۲ الف). سبک شناسی؛ نظریه ها، رویکردها و ...
  • فتوحی، محمود. (۱۳۹۲ ب). «سبک دورخیالان هندی». کتاب ماه ادبیات. ...
  • فرشیدورد، خسرو. (۱۳۸۸). دستور مفصل امروز. چاپ سوم. تهران: سخن ...
  • کاظمی، محمدکاظم. (۱۳۹۳). کلید در باز. چاپ دوم. تهران: سوره ...
  • لازار، ژیلبر. (۱۳۸۴). دستور زبان فارسی معاصر. ترجمه مهستی بحرینی. ...
  • مجد، امید؛ الاحمد، سامر. (۱۳۹۵). «تحلیلی بر تعریف ها و ...
  • مشکوه الدینی، مهدی. (۱۳۷۴). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه ...
  • ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۷۷). دستور زبان فارسی. چاپ شانزدهم. تهران: ...
  • ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۸۲) دستور تاریخی زبان فارسی. به کوشش ...
  • ناصر خسرو. (۱۳۷۵). دیوان ناصر خسرو. به اهتمام جهانگیر منصور. ...
  • وحیدیان کامیار، تقی؛ عمرانی، غلامرضا. (۱۳۸۲). دستور زبان فارسی. چاپ ...
  • وفایی، عباسعلی؛ رهبان، سیده کوثر. (۱۳۹۰). «بررسی چند شگرد نحوی ...
  • ولی پور، عبدالله؛ همتی، رقیه. (۱۳۹۴). «گزیده غزلیات بیدل در ...
  • هادی، نبی. (۱۳۷۶). عبدالقادر بیدل دهلوی. ترجمه توفیق. ه. سبحانی. ...
  • نمایش کامل مراجع