مسئله شهروندی در ایران امروز با تاکید بر نظریه شهروندی گفتگویی هابرماس

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 118

فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCKE-26-2_005

تاریخ نمایه سازی: 5 آذر 1402

چکیده مقاله:

مسئله شهروندی از مسائل مناقشه برانگیز اندیشه سیاسی و موضوعی چالش برانگیز در عرصه سیاسی ایران معاصر است و رویکردهای متعارضی درباره آن وجود دارد. این تعارض به اختلاف بنیادین در مبانی باز می گردد و از این رو حل آن دشوار می نماید. در جهان مدرن نیز با وجود اجماع نسبی بر سر برخی مبانی، همچنان مسئله شهروندی موضوع مناقشه و جدال است. اختلاف و تعارض بین دو رویکرد لیبرال و جمهوری گرا به شهروندی را می توان وجهی از این چالش دانست. در این راستا، هابرماس کوشیده است با طرح نظریه شهروندی گفتگویی، گامی در حل این مناقشه بردارد. پرسش اصلی این است که با توجه به رویکردهای متعارض به مقوله شهروندی در ایران امروز، چگونه می توان در پرتو نگاه هابرماسی به شهروندی ارتباطی، به برون رفتی از مسئله شهروندی دست یافت؟ در این نوشتار، با روش توصیفی-تحلیلی این ادعا تقویت شده است که شهروندی گفتگویی می تواند بر پایه مولفه های موثر بر ایده شهروندی در ایران (سنت، مدرنیته، دین ناسیونالیسم)، مسئله شهروندی در ایران امروز را که در تعارض بین رویکردهای شهروندی محافظه کار و تجددگرا شکل گرفته است، با رویکرد شهروندی اصلاحی مرتفع کند؛ همچنین دسته بندی متفاوتی از مسئله شهروندی در ایران امروز با الهام از آرای هابرماس ارائه شده و نقش قانون در پیوند رویکردهای متعارض شهروندی بررسی شده است.

نویسندگان

سیدعلی میرموسوی

دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه مفید، قم، ایران

کمال ثریااردکانی

دانشجوی دکتری، مسائل ایران گروه علوم سیاسی، دانشگاه مفید، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، ح. (۱۳۸۸). بنیادهای هویت ملی ایرانی: چهارچوب نظری هویت ...
  • استوار، م. (۱۳۹۶). گذار به دموکراسی در ایران با تاکید ...
  • بروجردی، م. (۱۳۹۵). مقالات (به کوشش: ا. قربانی). تهران: نشر ...
  • بهرامی، م. (۱۳۹۵). تحول آرای فلسفی یورگن هابرماس درباره نقش ...
  • جاوید، م.ج.؛ صادقی، م.؛ شفیع زاده خولنجانی، م. (۱۳۹۱). نسبت ...
  • جلایی پور، ح. ر. (۱۳۸۸). گونه شناسی رویکردهای تغییر: رجحان ...
  • جلایی پور، ح.ر.؛ محمدی، ج. (۱۳۸۸). نظریه های متاخر جامعه ...
  • حسین خراسانی، ف.؛ رفیعی، ا. ت.؛ محمودآبادی، س. ا.؛ قریشی، ...
  • حسین زاده راد، ک. (۱۴۰۰). مشکله برابری. رخ نگار، شماره ...
  • خلوصی، م.ح. (۱۳۹۶). تبیین مفهوم و مولفه های شهروندی در ...
  • خمینی، ر.ا. (۱۳۸۹). صحیفه امام (ج۳ و ۷). تهران: موسسه ...
  • دال، ر. (۱۳۹۲). تحلیل سیاسی مدرن (مترجم: ح. مشیرزاده). تهران: ...
  • درخشه، ج.؛ خزعلی، ج. (۱۳۹۹). نسبت حلقه کیان با جریان ...
  • دوستدار، آ. (۱۳۶۶). روشنفکری ایرانی یا هنر نیندیشیدن. چشم انداز، ...
  • دوستدار، آ. (۱۳۷۰). درخشش های تیره. کلن: اندیشه آزاد ...
  • شفیعی، م. (۱۳۸۹). جامعه شناسی سیاسی ایران (مبتنی بر کنش ...
  • شیانی، م.؛ داودوندی، ط. (۱۳۸۹). تحلیلی بر میزان آگاهی از ...
  • طبی مسرور، ح.ر.؛ شفیع پوریوردشاهی، پ.؛ حبیبی، م.؛ ملک افضلی، ...
  • علیجانی، ر. (۱۴۰۱). گفت وگو با محمدرضا نیکفر؛ دین در ...
  • عیسی نیا، ر. (۱۳۹۳). فقه و حقوق شهروندی. سیاست متعالیه، ...
  • فیرحی، د. (۱۳۸۳). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: ...
  • قربان زاده، ق.ع. (۱۳۸۱). مبانی مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی ...
  • قلتاش، ع. (۱۳۸۸). نقد و بررسی رویکردهای تربیت شهروندی در ...
  • قلتاش، ع. (۱۳۹۱). مبانی اجتماعی و سیاسی تعلیم و تربیت: ...
  • قنبری، م. (۱۳۹۹). درآمدی بر مبانی حقوق شهروندی در پرتو ...
  • گوتک، جا. (۱۳۸۰). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی (مترجم: م. ...
  • لاریجانی، م.ص. (۱۳۷۷). رویکرد نظام سیاسی اسلام، معرفت، شماره ۲۵، ...
  • محقق داماد، س.م. (۱۳۹۴). صلح و اصل برابری انسانی. سایت ...
  • ملایی توانی، ع.ر. (۱۳۸۲). تعامل دین و دموکراسی در اندیشه ...
  • منوچهری، ع.؛ نجاتی حسینی، س.م. (۱۳۸۵). درآمدی بر نظریه شهروندی-گفتگویی ...
  • میراحمدی، س.ح. (۱۳۹۵). بررسی مکاتب محافظه کاری و لیبرالیسم. سایت ...
  • میک سینزوود، ا. (۱۳۹۸). شهروندان و اربابان: تاریخ اجتماعی اندیشه ...
  • نجاتی حسینی، م. (۱۳۸۴). حق و وظیفه شهروندی در فلسفه ...
  • نش، ک. (۱۳۸۲). جامعه شناسی سیاسی معاصر (مترجم: م.ت. دلفروز). ...
  • وثوقی، م.؛ ازکیا، م.؛ غیاث آبادی فراهانی، ر. (۱۳۹۷). تجددگرایی ...
  • ورعی، ج. (۱۳۸۱). حقوق و وظایف شهروندان و دولت مردان. ...
  • هابرماس، ی. (۱۳۸۰). جهانی شدن و آینده دموکراسی: منظومه پساملی ...
  • هلد، د. (۱۳۷۸). مدل های دموکراسی. ع. مخبر (مترجم). تهران: ...
  • همایون کاتوزیان، م.ع. (۱۳۷۹)، دولت و جامعه در ایران، انقراض ...
  • Banks, J. A. (۲۰۰۸). Diversity group identity and citizenship education ...
  • Dejeaghere, J. G. (۲۰۰۷). Intercultural and global meaning of citizenship ...
  • Habermas, J. (۱۹۸۹). Moral Consciousness and Communicative Action. Lenhardt & ...
  • Habermas, J. (۱۹۹۲). Between Facts and Norms. London: Polity Press ...
  • Hutchings, K. (۱۹۹۹). Cosmopolitan Citizenship. Macmillan ...
  • Turner, B. S. & Hamilton, P. (eds.) (۱۹۹۴). Citizenship: Critical ...
  • Wesheimer, J. (ed.) (۲۰۰۷). Pledging allegiance: The politics of patriotism ...
  • نمایش کامل مراجع