بررسی رابطه علم و دین از دیدگاه جامعه شناسان

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 156

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ELMODIN-14-1_005

تاریخ نمایه سازی: 6 آذر 1402

چکیده مقاله:

چکیدهدر این پژوهش با توجه به انواع رابطه علم و دین (تعارض، تمایز، تلاقی و سازگاری)، به بررسی آرای تعدادی از جامعه شناسان پرداخته شده است. نظریه پردازانی مثل کنت، مارکس، دورکیم، وبر و... دارای دیدگاه تعارض هستند و معتقدند باگذر جوامع از سنتی به مدرن و چیرگی علم تجربی و شیوه تفکر مدرن، جایگاه دین در دوران مدرن تضعیف شده و علم جای آن را می گیرد. برخی دیگر از جامعه شناسان مانند اسپنسر اعتقاد به تعامل و برخی دیگر مانند زیمل معتقد به جدایی (استقلال) بین علم و دین هستند. راهبرد هابرماس تعامل علم و دین است و زندگی اجتماعی جوامع مدرن در غیاب دین و اخلاق دینی را غیرممکن می داند. گیدنز نیز مخالف کاهش نفوذ دین با پیشرفت مدرنیته در دنیای مدرن است، اما بازاندیشی دینی را مطرح می کند. یافته ها بازگوی آن است که دیدگاه یکتایی در جامعه شناسی وجود ندارد که بتواند به طور کافی، همه پیچیدگی های مرتبط با رابطه علم و دین را پوشش دهد. اما می توان گفت تغییر دیدگاه های جامعه شناسان کلاسیک مبتنی بر تعارض، به سوی دیدگاه های مبتنی بر تعامل علم و دین در نظریه های متاخر جامعه شناسی است که به نوعی هم زیستی مسالمت آمیز میان مدرنیته و علم از سویی و دین از سویی دیگر است.

نویسندگان

سعید گودرزی

استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

منوچهر رشادی

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرون، ریمون (۱۳۸۲). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه­شناسی، ترجمه ...
  • اسلامی، سیدحسن (۱۳۸۴). «صور بنیانی حیات دینی و دورکیم»، فصلنامه ...
  • ادیبی، حسین و انصاری، عبدالمعبود (۱۳۸۳). نظریه های جامعه شناسی، ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۷۹). دینپژوهی، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • امزیان محمد، محمد (۱۳۸۰). روش تحقیق علوم اجتماعی از اثباتگرایی ...
  • باربور، ایان (۱۳۶۲). علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: ...
  • پالس، دانیل (۱۳۸۲). هفت نظریه در باب دین، ترجمه و ...
  • توسلی، غلامعباس، (۱۳۷۱). نظریه­های جامعه­شناسی، تهران: سمت ...
  • تیموری، منیژه و جوانپور، عزیز (۱۳۹۱). رابطه علم و دین، ...
  • جواهری دقیقی، محمدرضا (۱۳۷۹). «دین از نگاه دورکیم»، پژوهشگاه علوم ...
  • حاجیانی، ابراهیم (۱۳۹۳). «رابطه علم و دین، نسبت علم دینی ...
  • حاجی ناصری، سعید و بقیری، مرضیه (۱۳۹۷). «بررسی ضرورت دین ...
  • حجتی، محمدحسین (۱۳۹۸). «بررسی رابطه علم و دین؛ واگرایی یا ...
  • حسامی­فر، عبدالرزاق (۱۳۹۳). «نزاع علم و دین در قرن نوزدهم، ...
  • حیدری، حسین؛ روحانی رصاف، جواد و کاردوست فینی، خدیجه (۱۳۹۷). ...
  • خانی، علی­رضا و نوربخش، یونس (۱۳۹۵). «نگاهی انتقادی به آرای ...
  • دورکیم، امیل (۱۳۸۳). صور بنیانی حیات دین، ترجمه باقر پرهام، ...
  • رحیمی، سلمانعلی (۱۳۹۰). «روش­شناسی فارابی و هابرماس»، معرفت­شناسی فرهنگی اجتماعی، ...
  • رفیعی، ملکه؛ ملکی، امیر؛ زاهدی، محمدجواد و ارشاد، فرهنگ (۱۳۹۹). ...
  • زیمرمان، جنز (۱۳۸۷). «مکتب فرانکفورت و دین»، ترجمه محمدسعید عالی­نژاد، ...
  • زیمل، گئورگ (۱۳۹۳). دین، ترجمه امیر رضایی، تهران: نشرنی ...
  • شامحمدی، رستم و پاسالاری بهجانی، فاطمه (۱۳۹۱). «مقایسه آراء امیل ...
  • عادلی، عبدالعلی (۱۳۹۵). «ارزیابی نظریه گیدنز در باب دین و ...
  • کوزر، لوئیس (۱۳۸۵). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه­شناسی، ترجمه محسن ...
  • گیدنز، آنتونی (۱۳۸۹). جامعه­شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، ویرایش چهارم، تهران: ...
  • مصباح، علی و رحیمی، سلمان علی (۱۳۸۹). «دین و جامعه ...
  • مک گراث، آلیستر (۱۳۸۴). درسنامه الهیات مسیحی، ترجمه بهروز حدادی، ...
  • موحد، مجید و حمیدزاده، احسان (۱۳۸۸). «علم و دین در ...
  • میری، سیدجواد و علی اصغری صدری، علی (۱۳۹۰). «رابطه علم ...
  • نوری، هادی (۱۳۸۰). «دین عقلانیت؛ بررسی دیدگاه های ماکس وبر»، ...
  • هابرماس، یورگن (۱۳۹۰). ایمان و دانش، ترجمه فرزین بانکی و ...
  • هات، جان اف (۱۳۸۲). علم و دین از تعارض تا ...
  • Alexander, D. (۲۰۰۷). Models for relating science and religion, faraday ...
  • Dennett, Daniel (۱۹۹۵). Darwin’s dangerous idea, New York: Simon and ...
  • Gioia, Dorothy, (۲۰۰۷), “Scientific vision and spiritual sense: scientists attitudes ...
  • Peters, Ted (ed.) (۱۹۸۹). Cosmos as creation: theology and science ...
  • Uebel, Thomas (۲۰۱۲). ‘Vienna circle’, the Stanford encyclopedia of philosophy, ...
  • نمایش کامل مراجع