مکان یابی محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده از روش های سوارا (SWARA)، کوپراس (COPRAS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مورد مطالعه: شهر کرمانشاه

زمینه و هدف: انتخاب محل دفن پسماند جامد شهری به خاطر اهمیتی که در کنترل آلودگی های محیط زیستی و معضلات آن دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آن جا که، مکان یابی فرآیندی زمان بر و چندجانبه با دخالت پارامترهای مختلف اقتصادی- اجتماعی و به ویژه محیط زیستی است، نیازمند استفاده از نظر خبرگان، منابع اطلاعاتی زیاد و روش های چند معیاره است. بنابراین، این پژوهش با هدف پیشنهاد مناسب ترین محل دفن پسماندهای جامد شهری کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، با استفاده از روش وزن دهی سوارا (SWARA)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش کوپراس (Copras) به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) و همچنین، نظرسنجی از هفت نفر از متخصصان محیط زیست برای ارزیابی و امتیازدهی معیارهای محیط زیستی و اقتصادی-اجتماعی منتخب شامل ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، شیب، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از زمین های کشاورزی، کاربری اراضی، شیب، فاصله از جاده، فاصله از فرودگاه، فاصله از خطوط ریلی و راه آهن، فاصله از خطوط انتقال نیرو، منابع آب سطحی و زیرزمینی، فاصله از مراکز جمعیتی، فاصله از گسل، نوع پوشش گیاهی و نوع خاک نسبت به شناسایی مناسب ترین محل دفن پسماندهای جامد شهری کرمانشاه اقدام شد. یافته ها: نتایج حاصل از روش سوارا نشان داد که منابع آب، نوع خاک و فاصله از زمین های کشاورزی به ترتیب با وزن نهایی برابر با ۳۰۰/۰، ۲۰۲/۰ و ۱۱۹/۰ مهم ترین معیارها و شیب، فاصله از خطوط انتقال نیرو و فاصله از گسل نیز به ترتیب با وزن نهایی برابر با ۰۲۰/۰، ۰۱۵/۰ و ۰۱۵/۰ کم اهمیت ترین معیارها در مکان یابی بوده اند. همچنین، نتایج روش کوپراس نشان داد که نواحی جنوب غربی شهر به دلیل ویژگی هایی از جمله دوری از مناطق مسکونی و زمین های کشاورزی و همچنین، برخورداری از شیب و جاده دسترسی مناسب از شرایط مناسب تری برای دفن پسماند جامد شهری برخوردار بودند. به طوری که، سایت شاه ولی با مساحت تقریبی ۹۰ هکتار برای ۲۰ سال آینده به عنوان محل دفن پسماند جامد شهری کرمانشاه پیشنهاد شد. نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از روش های سوارا و کوپراس با توجه به انعطاف پذیری بالا و دقت در ارائه نتایج می تواند جایگزین مناسبی برای روش های معمول وزن دهی و رتبه بندی باشد و به تبع آن، می توان گزینه نهایی پیشنهادی این روش ها را با اطمینان برای استقرار دفن گاه پسماند جامد شهری انتخاب کرد. در نهایت، با توجه به این که امروزه انتخاب محل مناسب استقرار لندفیل از مهم ترین معضلات محیط زیستی کلان شهرها محسوب می شود، نسبت به لحاظ کردن سایر معیارها همچون پارامترهای جمعیت شناختی و از طرفی، کاربرد روش های جدیدتر تصمیم گیری چند معیاره همچون آراس (ARAS) و مولتی مورا (MULTIMOORA) در مطالعه های مربوط به استقرار کاربری ها و به ویژه مکان یابی لندفیل توصیه می شود.