سنجش آلودگی فلزات سنگین در آب و تخمین خطر بالقوه ناشی از فلزات بر حیات تالاب انزلی سال۱۳۹۶

زمینه و هدف: تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های بین المللی است که در ساحل جنوبی دریای خزر واقع شده است. این تالاب زیستگاه ماهیان، آبزیان و پرندگان با ارزشی است که از ابعاد اکولوژیک و اقتصادی درخور توجه­اند. در نتیجه روند افزایشی صنعتی شدن مناطق اطراف تالاب ها، نگرانی های  ناشی از اثرگذاری فعالیت های انسانی بر بقا این اکوسیستم­های ارزشمند را افزایش می دهد. در نتیجه این بررسی با هدف سنجش آلودگی برخی از فلزات سنگین در آب تالاب و تخمین خطر بالقوه ناشی از فلزات بر حیات تالاب می­باشد. مواد و روش­ها: نمونه های آب از سه بخش شرقی، غربی و مرکزی تالاب جمع آوری شدند. نمونه های جمع آوری شده در ظروف پلی­اتیلنی ریخته شد، سپس pH نمونه­ها را با اسید نیتریک به زیر ۲ رسانده شد و به آزمایشگاه انتقال داده شده و در دمای ۴ درجه سانتی گراد تا انجام آزمایش ­های نهایی نگه داری شدند. برای آنالیز نمونه­ها از دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مجهز به کوره گرافیکی ساخت شرکت  GBC  از استرالیا مدل SensAA استفاده شد. تحلیل آماری به وسیله نرم افزار۱۹ SPSS انجام شد. یافته ­ها: نتایج حاکی از این است که بیشترین غلظت تمامی فلزات مورد بررسی در منطقه شرقی تالاب مشاهده گردید. میانگین غلظت فلزات سنگین در آب تالاب به ترتیب برای کادمیوم ۹۴۳/۴، سرب ۹۲۴/۹، جیوه ۴/۸۲ میکرو گرم بر لیتر و فلز روی ۱۱۵/۰، مس ۰۳/۰میلی گرم بر لیتر در منطقه شرق تالاب، به دست آمد. دراین بررسی ترتیب غلظت فلزات مورد بررسی در نمونه­های آب در هر سه منطقه به صورت Cu >Pb >Cd >Hg> Zn گزارش گردید. مقایسه بین میزان غلظت فلزات سرب،کادمیوم ،مس وروی مورد مطالعه با استانداردهای بهداشت جهانی( WHO ) نشان داد که این مقادیر از سطح استاندارد کمتر بود در حالیکه غلظت فلز جیوه در آب این تالاب در سطح احتمال ۹۹ درصد (۰۰۱/۰> P) از حد استاندارد بیش­تر بود. همچنین غلظت تمامی عناصر مورد بررسی در آب تالاب انزلی در محدوده عدم خطر بالقوه و یا خطر بالقوه اندک در هر دو وضعیت حاد و مزمن می­باشد. نتیجه­ گیری: گزارش غلظت بالای فلزات در بخش شرقی، بیانگر این است که بیشترین آلودگی در بخش شرقی تالاب وجود دارد و این ناحیه متاثر از فعالیت­های متنوع انسانی است. همچنین مقایسه نتایج حاضر با نتایج پیشین بیانگر یک روند افزایشی می­باشد و چنانچه تدابیر خاصی از سوی سازمان­های مربوطه اتخاذ نشود در آینده­ای نه چندان دور شاهد نابودی این تالاب ارزشمند خواهیم بود.