بررسی تنوع ژنتیکی موجود در ژرم پلاسم گندم دوروم بر اساس عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 81
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCB-15-47_007
تاریخ نمایه سازی: 9 آذر 1402
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گندم دوروم که گندم ماکارونی نیز نامیده می شود، گونه تتراپلوئید از گندم است که طی فرآیندهای متوالی گزینش از گندم های امر (Emmer) توسعه و تکامل یافته است. از این رو به نظر می رسد که سطح بالایی از تنوع ژنتیکی در ژرمپلاسم این گیاه زراعی وجود داشته باشد که می تواند به منبع ژنی غنی برای اصلاح و بهبود ارقام موجود مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی موجود در مجموعه ای از ژنوتیپ های گندم دوروم از نظر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی انجام شد.
مواد و روش ها: در این پژوهش ۹۴ ژنوتیپ گندم دوروم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم کشور واقع در سرارود کرمانشاه در قالب طرح حجیم شده (آگمنت) با شش شاهد تکرارشونده طی دو سال زراعی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ و ۱۳۹۸-۱۳۹۷ مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مورد بررسی صفات زراعی شامل: تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اندازه گیری و ثبت شدند. پس از جمع آوری داده های آزمایشی، تجزیه واریانس بر اساس مدل بهترین برآوردهای نااریب خطی ثابت (Best Linear Unbiased Estimation) صورت گرفت. به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر بر اساس عملکرد دانه و سایر صفات مورد بررسی تجزیه گرافیکی ژنوتیپ- صفت ((GT-biplot انجام گردید.
یافته ها: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد اثر ژنوتیپی برای کلیه صفات در هر دو سال (به جز عملکرد دانه در سال اول) معنی دار بود. واریانس ژنوتیپی برآورد شده برای هر یک از صفات اندازه گیری شده نشان داد، در هر دو سال زراعی بیشترین میزان تنوع مربوط به عملکرد دانه بود. با توجه به نتایج به دست آمده از مقایسه میانگین ژنوتیپ ها از نظر صفات اندازه گیری شده مشخص شد ژنوتیپ های شماره ۲۴، ۸۰ و ۸۳ از نظر عملکرد دانه و دیگر صفات زراعی نسبت به سایر ژنوتیپ ها از برتری نسبی برخوردار بودند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه GT بیانگر وجود سطح بالایی از تنوع ژنتیکی از نظر صفات اندازه گیری شده بود. وجود همبستگی مثبت و معنی دار عملکرد دانه با وزن هزار دانه از دیگر نتایج به دست آمده از این پژوهش بود.
نتیجه گیری: به طور کلی با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش سطح بالایی از تنوع ژنتیکی از نظر عملکرد دانه و سایر صفات اندازه گیری شده درون مجموعه ژنوتیپ های ارزیابی شده گندم دوروم مشاهده شد، به طوریکه این تنوع ژنتیکی می تواند به نحو مطلوبی در برنامه های اصلاحی برای بهبود عملکرد دانه مورد استفاده قرار گیرد. علاوه براین، به نظر می رسد برخی از ژنوتیپ های گزینش شده از نظر عملکرد دانه و سایر صفات می توانند برای بهبود ارقام موجود جهت اصلاح همزمان بیش از یک صفت در برنامه های دورگ گیری استفاده شوند.
کلیدواژه ها:
Best Linear Unbiased Estimation ، Correlation ، Durum wheat ، Grain yield ، برآوردهای ناریب خطی ، عملکرد دانه ، گندم دوروم ، همبستگی
نویسندگان
پیمان ابراهیمی
Genetic and Plant Breeding, Department of Agronomy and Plant Breeding, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Kordestan Province
عزت کرمی
Agronomy and Plant Breeding, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Kordestan Province
علیرضا اطمینان
Department of Agronomy and Plant Breeding, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Kermanshah Province
رضا طالبی
Department of Agronomy and Plant Breeding, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Kordestan Province
رضا محمدی
Faculty Member of Dryland Agricultural Research Institute, Sararud, Kermanshah, Kermanshah Province
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :