سیر تاریخی تقنین مجازات مصادره اموال

از آنجا که از ابتدای شکل گیری جوامع بشری همواره بشر شاهد بزهکاریهای گوناگون بوده که برخی انسانها موجبات تضییع حقوق یکدیگر را فراهم میکردند؛ طبیعتا انسانها با رشد این جوامع به فکر جلوگیری از چنین رفتارهای هنجار شکنانه ای افتادند؛ بهترین عامل بازدارنده از این بزرکاریها هم مجازات هنجارشکنان بوده است؛ از جمله مجازاتهایی که سابقه دیرین دارد؛ و همچنان جزئی از مجازاتهای مرسوم محسوب میشود؛ مصادره اموال است. از آنجا که انسانها با رنج فراوان به تملک اموال نائل میشدند؛ یکی از دردآورترین مجازاتها، سلب مالکیت از اموال است. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی ابتدا به تبیین ماهیت مصادره پرداخته که میتوان این پدیده را «سلب دائمی مالک از حقوق مالکانه توسط حکومت و تملیک آن اموال به دولت بدون عوض» معرفی کرد. با آنکه میتوان جلوه هایی از این مجازات را بعد از ظهور اسلام و در زمان خلفای راشدین و بنی امیه و بنی عباس در سیره خلفا و عمال آنها دید؛ ولی انتساب این مجازات به شریعت ممتنع بوده و نمیتوان در سیره معصومین که واجد حجیت است؛ اثری از آن یافت. اما با این همه در برخی مواد قانونی ایران قبل از انقلاب اسلامی و بعد از انقلاب اسلامی این مجازات یافت میشود؛ که از این جهت این مواد قانونی قابل نقد است.