معناشناسی واژه مهریه در قرآن و سنت “

معناشناسی قرآن به یک معنا، تلاش برای دست یافتن به شناخت این کتاب آسمانی است . در واقع ، مفسران تعابیر قرآنی را بررسی کردهاند، اما به دنبال این نبودهاند که اصول معناشناسی مشترک میان آنها را بیابند و در تفسیرها به شرح و توضیح جداگانه آیات پرداخته اند، بنابراین ، معناشناسی قرآن وظیفه ای بسیار سنگین بر عهده دارد و باید از تحلیل تعابیر قرآنی به اصول حاکم بر مفهومسازی آن دست یافت . معناشناسی با تفسیر قرآن یکی نیست ، در تفسیر تلاش می شود تا معانی آیات و مفهوم آنها درک شود، ولی در معناشناسی قرآن، می بایست به اصول کلی حاکم بر معانی آیات دست یافت . در واقع معناشناسی ، نگاهی کلی تر به معانی آیات دارد و تفسیر به طور موردی معانی آیات را بررسی کرده و بخشی مهم از مبانی تفسیر را بررسی می کند و می تواند با طرح مبانی جدید، در خود تفسیر هم تحول ایجاد نماید. از جمله بایسته های دین مبین اسلام، استنطاق از قرآن کریم و طرح پرسش از این کتاب آسمانی است . کتابی که اصول و مبانی کلی موضوعات اساسی مورد نیاز انسان جهت دست یابی به مسیر سعادت و هدایت در آن نهفته است . در این میان آنچه مهم است ، چگونگی مواجهه با این کتاب و روش تحقیق مناسب جهت استخراج موضوعات و مفاهیم کاربردی است . بویژه اگر این مفاهیم در حوزههای میانرشته ای بوده و در کتب تخصصی حوزه علوم قرآن و حدیث نتوان به سهولت و مستقیم به آتها دسترسی پیدا کرد. در قرآن کریم و روایات، حقوق زنان را در عرصه خانواده و اجتماع ارتقاء داده و آن را سامان بخشیده، که از جمله این حقوق، حقوق مالی آنان در امر ازدواج است . خداوند در آیات شریفه به حقوق مالی زن اشاره کرده و از همسران خواستار پرداخت مهریه زنان می باشد. با توجه به بحث معناشناسی ، تعبیری که قرآن از مهریه نموده صداق است ، صداق بی شک ضمن آن که بار حقوقی دارد، پایه ای کاملا اخلاقی نیز دارد، زیرا موید صداقت و ابراز وفاداری زوج در برابر زوجه است . قرآن کریم و روایات ائمه ، مهریه را به عنوان پشتوانه ی محکم حقوق اجتماعی زن که حق مسلم او بوده، تبیین کرده است ، در حالی که در عصر جاهلیت هیچ گونه حقوق مالی و ارزش معنوی برای زنان قائل نبودند. لذا قرآن کریم رسوم جاهلیت را در باره مهریه منسوخ کرد و آن را به حالت اولی و طبیعی برگردانید. در کل می توان گفت که مهریه از دیدگاه قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام اینست : مهریه وسیله ای برای لذتبخش نمودن زندگی و عامل قوی برای الفت بین زن و شوهر است ، از سوی دیگر، مهریه اهرمی برای سرکوبی تمایلات نفسانی مرد و اثبات پایمردی و علاقه مرد به اتحاد با زن مقرر گردیده است .