تدوین مدل پارادایمی کاربست رویکرد کارآفرینی اجتماعی در حوزه اشتغال افراد دارای ناتوانی جسمی

مقدمه: امروزه مسئله اشتغال افراد دارای ناتوانی جسمی به عنوان یکی از نیازهای اساسی این قشر، در بستر دانش کارآفرینی ­اجتماعی مورد کندوکاو قرار می­ گیرد. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل پاردایمی کاربست رویکرد کارآفرینی اجتماعی در حوزه اشتغال افراد دارای  ناتوانی جسمی استان خوزستان است. روش: روش پژوهش کیفی و برمبنای رهیافت نظریه داده­ بنیاد می ­باشد. داده­ ها با استفاده از مصاحبه­های نیمه ساختاریافته با ۱۲ نفر از متخصصان و صاحبنظران کسب و کارهای اجتماعی گردآوری  و در مرحله تحلیل داده­ها ۱۵ مقوله اصلی حول مقوله هسته «تمایزانگاری و عدم توسعه کارآفرینی­ اجتماعی» در مرحله کدگذاری گزینشی و بر اساس مقوله­ های اصلی پژوهش استخراج شده ­اند. یافته ها: در مدل پارادایمی پژوهش مشارکت افراد دارای   ناتوانی به عنوان کارآفرین ­اجتماعی، بالا بودن انگیزه کار در میان افراد دارای  ناتوانی و لزوم بازنگری دنیای این افراد به عنوان شرایط علی سبب­ساز کارآفرینی­ اجتماعی؛ آموزش پذیری افراد دارای  ناتوانی و وجود ایده کارآفرینی­ اجتماعی متناسب با توان مندی این افراد نیز به عنوان شرایط زمینه­ای کارآفرینی­ اجتماعی معلولین مفهوم ­بندی شده ­اند. مقوله ­هایی از قبیل تفاوت­ گذاری، نگاه ابزاری به اشتغال افراد دارای معلولیت، عدم تناسب تخصص و مسئولیت در انتصابات مدیریتی، عدم آماده­ سازی شغلی، ضعف حمایت­های قانونی، نهادی و مالی به عنوان محدودیت­ها و شرایط دخیل در توسعه کارآفرینی­ اجتماعی هستند. مناسب سازی محیط کار، تصویرسازی ذهنی، برنامه ­ریزی و سیاست­ گذاری تحت عنوان مقولات اصلی کنش- تعامل (استراتژی­ها) در راستای توسعه کارآفرینی­ اجتماعی به عنوان زمینه ­ای برای اشتغال افراد دارای معلولیت، در مدل پارادایمی  پژوهش قرار گرفته اند. بحث: کارآفرینی­ اجتماعی فرایندی است که در مرحله اول با شناخت و تعریف  ناتوانی به عنوان ضعف جسمی، سطح توانایی­های فردی، مهارت­ها و ارتباطات افراد دارای  ناتوانی را مورد توجه قرارداده و در مرحله دوم با مطالعه و درک نیازمندی­های جامعه به راه اندازی کسب و کار مبتنی بر ایده ­پروری، نوآوری و خلاقیت برای این قشر و گاها توسط خود آن­ها منجر شود. پیامد نهایی کارآفرینی اجتماعی ورود، مشارکت و ایفای نقش افراد دارای  ناتوانی در چرخه توسعه پایدار است.