ابعاد و مولفه های توسعه اجتماعی در برنامه های پنجگانه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
محل انتشار: فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره: 16، شماره: 63
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 112
فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_REFA-16-63_002
تاریخ نمایه سازی: 13 آذر 1402
چکیده مقاله:
مقدمه: مفهوم تغییر توام با رشد همواره به اشکال گوناگون موردتوجه اندیشمندان علوم اجتماعی بوده است ولی توجه اختصاصی به مفهوم توسعه و برنامه ریزی جهت نیل به توسعه یافتگی از قرن بیستم تبدیل به هدفی ارزشمند برای اکثر کشورهای جهان شد که در راستای رسیدن به شاخصهای آن نامه ریزی توسعه صورت گرفته است این توجه از بعد از جنگ جهانی دوم و نیاز به بازسازی ویرانیهای ناشی از جنگ، همچنین استقلال کشورهای مستعمره سابق شدت بیشتری یافت. برنامه ریزی ابتدا در کشور شوروی سابق انجام می شد که به دلیل موفقیت آمیز بودن آن سایر کشورها کم وبیش اقدام به تدوین برنامه جامع و متمرکز (همراه با مداخله گسترده دولت در تمامی وسایل تولید کالا و خدمات) نمودند. کشور ایران با آغاز نخستین تجربه برنامه ریزی در سال ۱۹۴۸ از پیشگامان این امر محسوب می شود. در این راستا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پنج برنامه توسعه به اجرا درآمده است که این تحقیق به بررسی ابعاد و مولفه های توسعه اجتماعی موردتوجه قرار گرفته در این برنامه ها و سیر تحول و مقایسه آنها می پردازد.
روش: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و به روش تحلیل محتوای کیفی و کمی انجام گردید. با مطالعه اسنادی و مرور منابع، ابعاد و مولفه های اصلی و فرعی توسعه اجتماعی استخراج (هشت بعد اصلی و چهل وچهار زیرشاخه) شده و بر این اساس، متن اسناد برنامه های توسعه مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و موادی از برنامه ها که با جدول ابعاد اصلی و زیرشاخه ها تطابق داشت در محیط اکسل تحلیل محتوای کمی شدند.
یافته ها: در برنامه های توسعه پنج گانه توجه مشترکی به مولفه های "آموزش"، «حمایت و تامین اجتماعی»، «حفاظت از محیط زیست»، «بهره برداری بهینه از منابع» و «علم گستری و فناوری» و «تعدیل شکاف مناطق محروم و برخوردار»شده است.
برای مولفه های «عدالت جنسیتی»، «همبستگی و انسجام ملی»، «هم گرایی قومی-نژادی»، «کاهش واگرایی مذهبی»، «جوانان»، « سالمندان»، «سلامت و ثبات خانواده»، «امنیت اجتماعی» یا سیاست گذاری صورت نگرفته یا سیاستها مبهم و کلی بوده اند.
بحث: با توجه به مقتضیات اجتماعی- فرهنگی جامعه ایران و روند رو به رشد آسیبهای اجتماعی، همچنین عدم دستیابی به جایگاه مناسب جهانی مبتنی بر سند چشم انداز، سیاست گذاری در برنامه های توسعه لازم است مورد بازبینی قرار گیرد و توجه بیشتر به مولفه های مغفول در اسناد توسعه راهگشا خواهد بود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
Faeze Joghataei
دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی
Mir Taher Mousavi
دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی
Mohammad javad Zahedi Mazandarani
دانشگاه پیام نور
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :