الگوی روابط معنای «مکان های عمومی با کیفیت » از منظر اندیشه اسلامی-ایرانی

هر مخاطب با قرارگیری در مکان های عمومی، معانی بسیاری را در ذهن خود تداعی می کند و سپس این معانی را در منظومه ای کلی و در ارتباط با یکدیگر قرار می دهد. و بر مبنای آن قضاوت کیفی می کند. که آیا مکان باکیفیت است یا نه؟ الگوی روابط معنایی، مبنای فهم کلی معنای مکان و کیفیت معنای مکان های عمومی شهری است. یکی از عوامل شکل دهنده این الگو، زمینه اندیش های جامعه است. فهم یک فرد مجهز به اندیشه اسامی-ایرانی از مکا نهای عمومی با فهم یک فرد با زمینه اندیشه ای متفاوت، دارای تمایزاتی است. سوال اصلی این است که کدام الگو قضاوت کیفی معنای مکان را متاثر از زمینه اندیشه ای بهتر تبیین می کند. متناظر این سوال، هدف تبیین الگوی روابط معنای مکان های عمومی از منظر اندیشه اسامی -ایرانی است. در این پژوهش، روش تحقیق نظریه زمینه بنیاد با رویکرد کیفی، مبتنی بر ۱۵ مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بکارگیری شده و مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار «مکس کیودا » در سه مرحله (باز، محوری و گزینشی) کدگذاری شده اند. نتایج حاکی از آن است که شاخص های تقریبا یکسانی در خصوص معنای مکان در ادبیات عام و شهرسازی اسامی-ایرانی وجود دارد، اما مهم چیدمان، نظم و آرایش این شاخص ها در قالب الگوی روابط معانی است که در قالب ۸ وجه به شکل خیمه معنای مکان، شامل: «طبیعی-زیست محیطی، مادی-معیشتی، اجتماعی-مردمی، هنجاری، هویت و اصالت، قدرت، پاکی و روانی » و یک مقوله محوری «تذکر و توجه به عالم بالا » ترسیم گردیده است. این الگو دارای سه ویژگی اصلی: استعلایی بودن، مکمل بودن و سلسله مراتبی بودن است. برمبنای این الگو قضاوت کیفی هر مکان عمومی شهری در درجه اول با هشت وجه صورت می گیرد و سپس مقوله محوری «تذکر، توجه (توحید) » بعنوان جوهر کیفیت معنای مکان، دال مرکزی و تکمیل کننده کیفیت معنا در ادراک مخاطبان و مبنای قضاوت آ نها است.