عدول از قصاص نفس و مصالحه بر قصاص عضو در قتل عمد

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 130

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLSZUT-8-3_001

تاریخ نمایه سازی: 16 آذر 1402

چکیده مقاله:

در موارد وقوع قتل عمد، برابر نصوص آیات و احادیث و به اجماع فقهای مذاهب مختلف فقهی، ولی دم از حق قصاص قاتل و عفو وی و یا مصالحه بر دیه مقتول یا کمتر و یا بیشتر از آن برخوردار است. این مسئله که آیا طرفین دعوا یعنی ولی دم و قاتل می توانند از قصاص نفس عدول و بر قصاص عضو تراضی کنند، مورد تعرض فقها و تحقیق محققان واقع نشده است. به نظر می رسد باتکیه بر مبانی و دلایلی چون حق بودن قصاص، قابل مصالحه بودن حق، قابلیت تجزیه حق قصاص، مقایسه موضوع با موضوعات مشابه، استحباب عفو، اقتضای قاعده دفع اشد مفسدتین با تحمل اخف آن ها، توصیه ادله شرعی به لزوم تقلیل موارد قتل و قصاص و وجوب حفظ نفس، بتوان قائل به جواز شرعی و قانونی چنین تراضی و مصالحه ای بود و منافع طرفین را با هم جمع نمود. این مقاله بعد از طرح مسئله به تقریر مبانی و دلایل تجویز آن می پردازد.

نویسندگان

مصطفی جباری

دانشیار فقه و حقوق اسلامی دانشگاه سمنان

جلیل امیدی

دانشیار حقوق جزا دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف. فارسیامیدی، جلیل(۱۳۸۹)، تفسیر قانون در حقوق جزا، تهران: جنگل ...
  • صرامی، سیف الله(۱۳۸۵)، حق، حکم و تکلیف، قم: پژوهشگاه علوم ...
  • قنواتی، جلیل و دیگران(۱۳۷۹)، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران: ...
  • کاتوزیان، ناصر(۱۳۷۰)، مقدمه علم حقوق، تهران: شرکت انتشار ...
  • مجلس شورای اسلامی، قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱/۲/۱۳۹۲ ...
  • ب. عربیالقرآن الکریم ...
  • ابن السبکی، عبدالوهاب(۱۴۲۴)، جمع الجوامع، بیروت: دارالفکر ...
  • ابن مکی، محمد(۱۴۰۳)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: ...
  • اردبیلی، احمد(۱۴۱۶)، مجمع الفائده و البرهان، قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • البیضاوی، ناصرالدین(۱۴۳۴)، تفسیر البیضاوی، بیروت: دار المعرفه ...
  • ترمذی، محمدبن عیسی(۱۴۰۳)، سنن، بیروت: دارالفکر ...
  • الجزیری، عبدالرحمن(۱۴۱۱)، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت: دارالفکر ...
  • الحلی، ابن مطهر(۱۴۲۲)، تحریر الاحکام، تحقیق ابراهیم البهادری، قم: موسسه ...
  • الحلی، ابن ادریس(بی تا)، السرائر الحاوی للفتاوی، قم: موسسه النشر ...
  • الخویی، ابوالقاسم(۱۴۰۷)، مبانی تکمله المنهاج، ج ۱ و ۲، نجف: ...
  • الدمشقی، ابن کثیر(۱۴۳۰)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
  • الزرقا، مصطفی(۱۴۱۹)، شرح القواعد الفقهیه: بیروت دارالقلم ...
  • الزمخشری، جارالله(بیتا)، الکشاف، قم: آداب الحوزه ...
  • السیوطی، عبدالرحمن(۱۴۱۵)، الاشباه و النظائر، بیروت: موسسه الکتب الثقافیه ...
  • الشربینی الخطیب، محمد(۱۳۷۷)، مغنی المحتاج، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
  • فاضل مقداد، جمال الدین(۱۳۴۳)، کنز العرفان فی فقه القرآن، تهران: ...
  • عوده، عبدالقادر(۱۴۰۵)، التشریع الجنایی الاسلامی، بیروت: موسسه الرساله ...
  • المرغینانی، برهان الدین(۱۳۵۶)، الهدایه، قاهره: مطبعه مصطفی الحلبی ...
  • محمصانی، صبحی(۱۹۷۸)، الاوزاعی و تعالیمه الانسانیه و القانونیه، بیروت: دارالعلم ...
  • مغنیه، محمدجواد(۱۳۷۹)، فقه الامام جعفر الصادق، قم: موسسه انصاریان ...
  • نمایش کامل مراجع