تاثیر سیاست های مالی و تکانه های قیمت بنزین بر توزیع درآمد و رفاه در ایران

طرح مساله: ارتباط میان سیاست مالی دولت و توزیع درآمد، یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز در اقتصاد، به ویژه از منظر رفاه عمومی است. این موضوع به خصوص زمانی که هم چون ایران، همراه با اثر قیمت بنزین در اقتصاد باشد مناقشه برانگیز است. این مقاله به بررسی تاثیر سیاست مالی بر توزیع درآمد و هم چنین تاثیر قیمت بنزین بر توزیع درآمد در ایران می پردازد. روش: در این تحقیق از روش اقتصادسنجی و الگوی خودرگرسیون برداری بر اساس داده های سری زمانی دوره ۱۳۸۴-۱۳۵۳ استفاده می شود. یافته ها: در دوره ۱۳۵۷-۱۳۵۳ ضریب جینی از ۹۲/۴۹ به ۶۰/۴۳ کاهش یافته و در دوره ۱۳۶۷-۱۳۵۷ ضریب جینی با نوسان همراه بوده که در نهایت در سال ۱۳۶۷، به ۴۳/۴۰ رسیده است. در طول برنامه اول توسعه (۱۳۷۳-۱۳۶۸)، برنامه دوم (۱۳۷۸-۱۳۷۴) و برنامه سوم (۱۳۸۳-۱۳۷۹) و سال اول برنامه چهارم تغییر چندانی در ضریب جینی رخ نداده و این ضریب هم چنان نشان دهنده وضعیت نابرابری درآمد در اقتصاد ایران است. نتایج: نتایج نشان می دهد که سیاست انبساطی مالی دولت در میان مدت و بلندمدت باعث افزایش نابرابری اقتصادی می شود؛ این در حالی است که افزایش قیمت بنزین (با فرض فراهم شدن شرایط لازم)، در میان مدت و بلند مدت عامل کاهش دهنده نابرابری است.