بررسی تاثیر نوروفیدبک بر تعادل پوسچرال و توجه در بیماران مبتلا به استئوآرتریت پس از جراحی دوطرفه جای گذاری مفصل زانو: مطالعه ای مقدماتی

اهداف: با بالارفتن امید به زندگی، شاهد افزایش بیماری های دژنراتیوی مثل استئوآرتریت هستیم. تعادل عامل موثری بر تحرک و فعالیت های روزمره زندگی افراد مبتلا به استئوآرتریت شدید زانو است؛ بیمارانی که به این دلیل کاندیدای جراحی جای گذاری مفصل زانو می شوند. درمان های سنتی مرسوم بر کاهش درد و افزایش قدرت عضلات استوار هستند و به صورت موضعی در همان ناحیه زانو به کار می روند. به کارگیری نوروفیدبک روش نوینی برای بهبود تعادل در سطح سیستم عصبی مرکزی است. هدف از این مطالعه مقدماتی، بررسی تاثیر نوروفیدبک بر تعادل پوسچرال و توجه پایدار بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو پس از جراحی جای گذاری کامل دوطرفه مفصل زانو است. روش بررسی: تحقیق حاضر پژوهشی نیمه تجربی است که به صورت کارآزمایی تک گروهی قبل و بعد انجام شد. جامعه آماری پژوهش با روش نمونه گیری در دسترس، همه افراد دارای عمل جراحی دوطرفه مفصل زانو بودند که در بهار و تابستان ۱۳۹۶ به کلینیک کاردرمانی دانشکده توان بخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مراجعه کرده بودند. در کل ۸ بیمار با میانگین سنی ۶۷/۵ با جای گذاری دوطرفه مفصل زانو (در میانگین زمانی سه ماه از جراحی تا شروع مداخله) بر اساس معیارهای ورود و خروج، وارد این مطالعه شدند. معیارهای ورود عبارت بود از: سن بالای ۵۵ سال؛ رضایت آگاهانه؛ عدم اختلال شناختی (کسب حداقل نمره ۲۰ در ارزیابی کوتاه وضعیت روانی (MMSE)؛ عدم سابقه جراحی در سایر مفاصل اندام تحتانی؛ داشتن پروتز سیمانی؛ مبتلا نبودن به بیماری های حاد عروقی قلب، فشارخون بالای کنترل نشده، نقایص میدان بینایی و اختلاف طول اندام (بیشتر از یک سانتی متر)؛ معتاد نبودن به مواد مخدر و مشروبات الکلی؛ عدم اختلالات دهلیزی که ممکن است تعادل را مختل کند؛ توانایی راه رفتن مستقل و دریافت نکردن مداخله نوروفیدبک پیش از این مطالعه. معیارهای خروج از مطالعه نیز غیبت بیش از دو جلسه و عدم رضایت از شرکت در پژوهش بود. بیماران هشت جلسه با برنامه تعادلی، نوروفیدبک دریافت کردند. ارزیابی و ثبت داده ها در سه زمان قبل از شروع مداخله، چهارمین جلسه و در پایان مداخله، با آزمون های توجه گوش به زنگی از سیستم تست وین و آزمون ثبات دینامیک دستگاه تعادل سنج بایودکس سطح شش انجام شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و آزمون های آماری تحلیل اندازه گیری های مکرر، تی نمونه های زوجی و تی دونمونه ای وابسته استفاده شد. سطح معناداری کلیه آزمون ها ۰/۰۵ تعیین شده است. یافته ها: نتایج نشان دهنده بهبود آماری معناداری ( P<۰/۰۵) در میانگین نمرات ثبات دینامیک بیماران پس از مداخله نوروفیدبک بود، اما میانگین توجه پایدار تغییر آماری معنا داری نداشت (۰/۰۵ نتیجه گیری: نتایج این مطالعه مقدماتی حاکی از وجود شواهد اولیه ای بود که نشان می داد احتمالا در ۴ ماه اولیه پس از جراحی، نوروفیدبک می تواند باعث بهبود سریع عملکرد ثبات پوسچرال در زنان مبتلا به استئوآرتریت زانو با جای گذاری دوطرفه مفصل زانو شود، اما در توجه پایدار تاثیرات محدودی دارد؛ بنابراین می توان از این برنامه درمانی غیرتهاجمی و بدون عارضه به عنوان درمانی مکمل در فرایند توان بخشی این بیماران استفاده کرد.