بررسی رابطه بین تعادل و فعالیت های روزمره زندگی با کیفیت زندگی در افراد با مالتیپل اسکلروزیس عود فروکش

هدف بیماری مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) نوعی بیماری نورولوژی است که پیامدهای درخور توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. بر اساس مطالعات صورت گرفته کیفیت زندگی در افراد دچار ام اس در خطر است؛ این افراد در مقایسه با افراد بدون ام اس کیفیت زندگی پایین تری دارند و این پایین بودن کیفیت زندگی بیشتر در حیطه های فیزیکی، خود مراقبتی، هیجانی و عملکردهای روزمره است. با وجود بررسی عوامل شخصیتی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر کیفیت زندگی در این بیماران، مطالعه ای یافت نشد که به بررسی تاثیرتعادل و فعالیت های روزمره زندگی بر کیفیت زندگی این افراد پرداخته باشد؛ بنابراین هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین تعادل و فعالیت های روزمره زندگی با کیفیت زندگی در افراد با مالتیپل اسکلروزیس عود فروکش تعریف شد. روش بررسی این تحقیق، مطالعه ای مقطعی موردی است که در آن ۴۰ بیمار مبتلا به ام اس (با نوع) عود فروکش با روش نمونه گیری آسان و تشخیص عصبی در شهر اصفهان انتخاب شدند. فرم گواهی کتبی از همه بیماران و خانواده های آن ها گرفته شد. خصوصیات فردی بیماران به صورت خصوصی نگهداری شد و بیماران در شرایطی که تمایل به ادامه نداشتند، می توانستند تحقیق را ترک کنند. معیارهای ورودی به این شرح است: رضایت بیمار برای شرکت در مطالعه، تایید تشخیص ام اس عود فروکش، بیمارانی که به بیمارستان های الزهرا و کاشانی مراجعه می کردند، محدوده سنی ۲۰ تا ۴۰ سال، حداقل دو حمله در ۲۴ ماه قبل، نمره کمتر از ۵۰۵ در مقیاس وضعیت وسعت ناتوانی، ابتلا به ام اس با نوع متوسط و در اصطلاح داشتن تنوع ناتوانی و علائم بیماری، داشتن توانایی و بینش برای همکاری با مطالعه با استفاده از آزمون کوتاه وضعیت ذهنی. معیارهای خروجی عبارتند از: نارضایتی برای ادامه مطالعه، همکاری با مطالعات مشابه در طول ۳ ماه گذشته که بر کیفیت زندگی فرد تاثیر داشته است، تعادل یا فعالیت در زندگی روزمره، نقص دیداری یا شنوایی، عود بیماری یا تشدید ناتوانی از متوسط به شدید و هرگونه اختلال هم زمان مانند تشنج. ارزیابی هایی که استفاده شد، عبارتند از: مقیاس میزان وضعیت ناتوانی، مقیاس توازن برگ، شاخص بارتل و پرسش نامه کیفیت زندگی. داده ها با استفاده از نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS و روش های آماری مانند همبستگی و رگرسیون فرد تحلیل شد. یافته ها نتایج نشان داد تعادل با مولفه های فعالیت فیزیکی (۶۶ درصد)، ایفای نقش جسمی (۹۸ درصد) و شاخص ابعاد جسمی (۹۳ درصد) رابطه مثبت معنادار دارد (۰/۰۱>P) و همچنین بین تعادل و سایر مولفه های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود ندارد. مراقبت از خود با مولفه فعالیت فیزیکی (۶۰ درصد) و شاخص ابعاد جسمی (۵۶ درصد) رابطه مثبت معنادار (۰/۰۱>P) دارد و بین مولفه تحرک با مولفه فعالیت فیزیکی (۷۵ درصد)، ایفای نقش جسمی (۴۵ درصد) و شاخص ابعاد جسمی (۶۷ درصد) رابطه مثبت معنادار وجود دارد و همچنین بین مولفه های مراقبت از خود و تحرک با با سایر مولفه های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود نداشت.  نتیجه گیری نتایج این مطالعه حاکی از توانایی پیش بینی کنندگی تعادل و استقلال در فعالیت های روزمره زندگی در بعد جسمی کیفیت زندگی بیماران ام اس است. با توجه به مداخلات گسترده ای که در حوزه توانبخشی بیماران ام اس صورت می گیرد، فارغ از بهبودهای فیزیکی، توجه به عوامل مهمی از جمله کیفیت زندگی و مهارت های روزمره زندگی اهمیت ویژه ای پیدا می کند؛ بنابراین، به نظر می رسد با توانبخشی هدفمند سیستم تعادلی و آموزش فعالیت های روزمره زندگی، بتوان شاهد بهبود بعد جسمی کیفیت زندگی در بیماران ام اس بود.