مدت زمان فعالیت های روزمره زندگی بر پایه روز هفته، سن و جنسیت در کودکان سالم زیر پنج سال

اهداف فعالیت های روزمره زندگی فعالیت هایی هستند که به منظور مراقبت از بدن انجام می گیرند و برای زندگی و بهزیستی و بقای بنیادی ضروری هستند. این فعالیت ها از نوزادی شروع می شوند و در مراحل متفاوت رشدی، تکامل می یابند. ارزش های فرهنگی، انتظارات والدین، روتین های اجتماعی و محیط فیزیکی روی فعالیت های روزانه اثر می گذارند. نگرانی در مورد استفاده از زمان و فعالیت های روزانه کودکان، موضوع جدیدی نیست، ولی مطالعات روی آن کمیاب و مختصر هستند. پس برای داشتن اطلاعات و دانسته های بیشتر در مورد زندگی کودکان و بهزیستی آنان، نیاز است اطلاعات بیشتری در مورد فعالیت های روزمره آن ها داشته باشیم. هدف از مطالعه حاضر بررسی مدت فعالیت های روزمره زندگی بر پایه روز هفته، سن و جنسیت بود. روش بررسی در این مطالعه پیمایشی (توصیفی تحلیلی) که کودکان سالم زیر پنج سال شهر اصفهان در آن حضور داشتند، از رده های سنی مختلف متناسب با بار جمعیتی آن رده سنی، تعداد ۲۴۰ دختر و پسر به گونه ای که تعداد دختران و پسران در رده های سنی زیر یک ماه، ۲ تا ۳ ماه، ۴ تا ۶ ماه، ۷ تا ۱۲ ماه، ۱ تا ۲ سال و ۳ تا ۵ سال برابر بودند به صورت چندمرحله ای، طبقه ای، خوشه ای و هدفمند انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه جمعیت شناختی و مقیاس گاه نگار زمان استفاده شد. آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع داده ها مورد استفاده قرار گرفت. سپس برای بررسی تفاوت بین متغیر ها از آزمون های آنالیز واریانس یک راهه، کروسکال والیس و من ویتنی یو استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد در روزهای هفته از بین اجزای فعالیت های روزمره زندگی بیشترین زمان به طور میانگین با ۵۹/۱۵۰ دقیقه در شبانه روز به فعالیت خوردن (و آشامیدن) و کمترین زمان با میانگین ۰۲/۰ دقیقه در شبانه روز به مراقبت از وسایل شخصی اختصاص داده شده است، در حالی که در روزهای آخر هفته به طور میانگین بیشترین زمان صرف خوردن (و آشامیدن) و کمترین زمان صرف سایر فعالیت های روزمره شده بود. در بین رده های سنی گوناگون، نوزادان صفر تا یک ماه، هم در روزهای هفته (با میانگین ۳۵/۲۷۳ دقیقه در شبانه روز) و هم در روزهای آخر هفته بیشترین زمان و کودکان ۲۵ تا ۶۰ ماه هم در روزهای هفته (با میانگین ۶۵/۱۵۴ دقیقه در شبانه روز) و هم در روزهای آخر هفته کمترین زمان را به فعالیت های روزمره زندگی در روزهای هفته اختصاص داده بودند. دختران و پسران در یک روز آخر هفته از بین اجزای فعالیت های روزمره زندگی بیشترین زمان را صرف خوردن (و آشامیدن) و کمترین زمان را صرف سایر فعالیت های روزمره که در این مطالعه طبقه بندی نشده، کرده بودند. بین مدت زمان اختصاص یافته به فعالیت های روزمره زندگی در روزهای هفته و روزهای آخر هفته و بین مدت زمانی که دختران و پسران زیر پنج سال ساکن شهر اصفهان در یک روز هفته به فعالیت های روزمره زندگی اختصاص داده اند چه در روزهای هفته و چه در روزهای آخر اختلاف معنی داری وجود نداشت (۰۵/۰ p>)، ولی بین مدت زمان استفاده از فعالیت های روزمره زندگی در رده های سنی مختلف در روزهای هفته و روزهای آخر هفته تفاوت معنی داری وجود داشت (۰۵/۰ p<) و در آخر، بین مدت زمان اختصاص یافته به فعالیت های روزمره زندگی در یک روز هفته و روز آخر هفته هم تفاوت معنی داری وجود داشت (۰۵/۰ p<). نتیجه گیری طبق نتایج مطالعه حاضر، رده های سنی و روزهای هفته از عوامل تاثیرگذار روی فعالیت های روزمره شرکت کنندگان و کودکان مطالعه حاضر هستند، ولی جنسیت تاثیری روی الگوهای فعالیت های روزانه آن ها ندارد.