بررسی تاثیر برنامه مبتنی بر تلفن همراه بر پریشانی روانشناختی مراقبین خانوادگی بیماران مزمن انسدادی ریوی

هدف بیماری مزمن انسدادی ریوی یکی از شایع ترین علل مرگ و میر در جهان است که به علت ماهیت پیشرونده خود منجر به تاثیر بر سطح عملکردی بیماران می شود. مشکلات و ناتوانی های متعدد ناشی از بیماری منجر به وابستگی این بیماران به مراقبین خانوادگی می شود. به دنبال تغییرات ایجادشده در زندگی مراقبین، اغلب مراقبین خانوادگی در معرض پریشانی روان شناختی قرار می گیرند که منجر به کاهش کیفیت مراقبت ارائه شده به بیماران می شود. مشارکت دادن مراقبین در آموزش بازتوانی ریوی بیماران، یکی از روش های کاهش پریشانی روان شناختی است. باتوجه به ظهور عصر دیجیتال و محدودیت های آموزش حضوری مانند اتلاف زمان و هزینه، برنامه بازتوانی ریوی مبتنی بر تلفن همراه به عنوان یکی از روش های نوین برای پشتیبانی آموزشی از مراقبین دردسترس است. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه بازتوانی ریوی مبتنی بر تلفن همراه، بازتوانی ریوی بر دیسترس روان شناختی مراقبین افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی انجام شده است. روش بررسی این مطالعه یک کارآزمایی در عرصه است که بر روی ۷۰ مراقب خانوادگی افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی انجام شد. نمونه ها به صورت دردسترس از کلینیک جامع تنفس خورشید انتخاب و پس از بررسی معیارهای ورود، توسط نرم افزار مینی مایزیشن به صورت تصادفی در ۲ گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش از برنامه بازتوانی ریوی مبتنی بر تلفن همراه به مدت ۶ هفته استفاده کردند. برای گروه کنترل نیز آموزش بازتوانی ریوی حضوری (روتین) به صورت ۱۲ جلسه در طی ۶ هفته ارائه شد. مراقبین هر ۲ گروه به مدت ۲ بار در هفته از طریق تماس تلفنی پیگیری می شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه های اطلاعات جمعیت شناختی و پریشانی روان شناختی کسلر بود که قبل و بعد از مداخله توسط مراقبین تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ و آزمون های من ویتنی، کای اسکوئر و تی مستقل و زوجی انجام شد.  یافته ها براساس تحلیل نتایج، دو گروه ازنظر مشخصات جمعیت شناختی همگن بودند و اختلاف معناداری بین مشخصات فردی دو گروه وجود نداشت. میانگین سنی مراقبین گروه آزمایش و کنترل به ترتیب ۱۴/۸±۴۴/۱، ۱۳/۸±۴۷/۷ سال بود. در گروه آزمایش ۴/۷۱ درصد مراقبین زن و در گروه کنترل ۹/۸۲ درصد مراقبین زن بودند (P>۰/۰۵). قبل از مداخله تفاوت معناداری ازنظر متغیر پریشانی روان شناختی بین دو گروه آزمون و کنترل نبود (P=۰/۶۸۴)، اما بعد از مداخله بین دو گروه از نظر پریشانی روان شناختی تفاوت معنادار بود (۰/۰۰۱= P). میانگین نمره پریشانی روان شناختی قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله به ترتیب ۱۴/۹۷±۶۵/۶، ۴/۵±۱۰/۲۵ بود و کاهش معناداری داشته (P<۰/۰۰۰) و پریشانی روان شناختی در گروه کنترل ۷/۹۱±۱۵/۶۸، ۵/۴۲±۱۴/۶ تغییرمعنادار نداشته است (P=۰/۱۰۱). نتیجه گیری نتایج این مطالعه بیانگر آن است که آموزش از طریق برنامه بازتوانی ریوی مبتنی بر تلفن همراه در جهت کاهش پریشانی روان شناختی مراقبین خانوادگی بیماران مزمن انسدادی ریوی کاربردی می باشد. وضعیت روانی مطلوب مراقبین در کیفیت مراقبت ارائه شده به بیماران تاثیر دارد، بنابراین استفاده از این روش در آموزش مراقبین بیماران مزمن انسدادی ریوی توصیه می شود.