تلازم ظاهر و باطن در نظریه قرآنی مناسک استنطاق آموزه های فرهنگی سوره مبارکه حج

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 77

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCCS-24-63_002

تاریخ نمایه سازی: 21 آذر 1402

چکیده مقاله:

تمایل فطری انسان ها به داشتن نگاه معنادار به جهان اطراف و فرار از پوچی موجب شده دین به عنوان عاملی برای معنابخشی به زندگی، نگرشی جدید و معنادار به زندگی را پدید آورد. این رهیافت با ارائه تفسیری نوظهور از انسان و دین و نیز ارتباط آن دو، درصدد شناخت انسان و ابعاد دین از بینش و اعتقادات تا رفتار و عادات و آداب دینی است. مناسک دینی به مثابه عاملی جهت ارتباط و اتحاد افراد، نقش تعیین کننده ای در ساختار هویتی فرهنگی اجتماعی را دارا بوده است. سوره مبارکه حج به عنوان کانون تمرکز مناسک قرآنی، دربرگیرنده گزاره های دینی فرهنگ ساز در ابعاد مختلف همچون: سیاست، اقتصاد، فرهنگ و... بوده که هریک ریشه در ظهورات و بطون آیات داشته است. بر اساس این مهم پژوهش حاضر باهدف استخراج آموزه های فرهنگی مناسک، با روش تحلیلی توصیفی و تکیه بر رویکرد استنطاقی، درصدد تحلیل کارکردی آموزه های فرهنگی این سوره و تبیین تقابل کارکردی منسک حج با دوران جاهلیت بوده است. یافته های پژوهش حاکی از آن بوده که در سوره حج، با گزاره های مفهومی اصلاح آسیب ها و انحرافات فرهنگی مناسک مواجهیم که در راس این اصلاحات بازگرداندن تقوا به مثابه اتحاد دنیاداری و دینداری به مناسک مورد توجه قرار گرفته شده است.

نویسندگان

نجمه کاظمی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س). r.kazemi۵۰۲@gmail.com

سیدمجید امامی

استادیار دانشکده معارف اسلامی فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع). s.m.emamy@isu.ac.ir

پروین بهارزاده

دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا (نویسنده مسئول). bahar-p@alzahra.ac.ir

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذقرآن کریمابن عطیه، عبدالحق بن غالب(۱۴۲۲ ق). المحرر ...
  • ابن هشام، عبد­الملک(۱۳۷۵). السیره النبویه، بیروت: دارالوفاق ...
  • احمد بن فارس، ابن فارس(۱۴۰۴ ق). معجم مقاییس اللغه، قم: ...
  • ایازی، سید محمدعلی(۱۳۶۸). نگاهی به تفاسیر موضوعی معاصر، کیهان اندیشه، ...
  • آلوسی، سید محمود(۱۴۱۵ ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل(۱۴۰۱ ق). صحیح البخاری. بیروت: دارالفکر ...
  • بهمنی، سعید(۱۳۹۹). خوانش انتقادی استنطاق و کاربست آن در نظریه ...
  • جصاص، احمد بن علی رازی(۱۴۱۵ ق). احکام القرآن، بیروت: دارالکتب ...
  • جمشیدی­ها، غلامرضا و قبادی، علیرضا(۱۳۸۶). تحلیل جامعه شناختی از مراسم ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۸). تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء، قم ...
  • رودنبولز، اریک دبلیو(۱۳۸۷). ارتباطات آیینی از گفتگوهای روزمره تا جشن ...
  • زمخشری، محمود بن عمر(۱۴۱۷ ق). الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: ...
  • سیوطی، جلال الدین(۱۳۶۵). الدر الماثور فی التفسیر الماثور، جده: دارالمعرفه ...
  • صدر، سید محمدباقر(بی­تا). المدرسه القرآنیه، قم: انتشارات دارالصدر ...
  • صدوق، محمد بن علی(۱۴۰۴ ق). عیون اخبار الرضا (ع)، بیروت: ...
  • ابعاد ارتباطی مناسک در جهان معاصر: فراگرد ارتباطی در راهپیمایی اربعین [مقاله ژورنالی]
  • الطبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد(۱۴۱۵ ق). المعجم الاوسط، تحقیق ابراهیم حسینی، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۶۰). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ ...
  • طوسی، محمد بن حسن.(۱۴۰۹ ق). التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق ...
  • طوسی، محمد بن حسن. التبیان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، ...
  • واکاوی اثرهای مناسک دینی در زیست خانوادگی؛ مورد مطالعه آیین پیاده روی زیارت اربعین حسینی [مقاله ژورنالی]
  • فضل الله، سیدمحمدحسین(۱۴۱۹ ق). تفسیر من وحی القرآن، بیروت: دار ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب(۱۳۸۸). الکافی، به تحقیق علی اکبر غفاری، ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی(۱۴۲۲ ق). زاد المعاد، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • مسلم(۱۴۰۷ ق). صحیح مسلم بشرح النووی، بیروت: دارالکتاب العربی ...
  • مصطفوی تبریزی، حس.(۱۴۱۶ ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: ...
  • مک اولیف، جین دمن(۱۳۹۲). دائرهالمعارف قرآن (جلد اول آ-ب). ترجمه ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران(۱۳۷۴). تفسیر نمونه (چاپ اول)، تهران: ...
  • نجفی خمینی، محمدجواد(۱۳۹۸). تفسیر آسان، تهران: انتشارات اسلامیه ...
  • نسائی، احمد بن شعیب(۱۳۴۸). سنن النسائی، بیروت: دارالفکر ...
  • نیشابوری، مسلم بن حجاج(بی­تا). الجامع الصحیح، بیروت: دارالفکر ...
  • نمایش کامل مراجع