بررسی رابطه بیگانگی اجتماعی با بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شهر بجنورد

با توجه به افزایش بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان، در این پژوهش ضمن بررسی میزان بروز رفتارهای پرخطر و میزان بیگانگی اجتماعی در بین نوجوانان شهر بجنورد، تاثیر بیگانگی اجتماعی به عنوان یکی از عوامل خطر در بروز رفتارهای پرخطر مورد سنجش قرار می گیرد. رفتارهای پرخطر در شش بعد (خشونت و حمل سلاح سرد، خودکشی، مصرف سیگار، قلیان، مواد مخدر و مشروبات الکلی) و بیگانگی اجتماعی در چهار بعد (بی قدرتی، بی هنجاری، بی معنایی و تنفر از خویشتن) مورد بررسی قرار گرفته اند. این مطالعه مقطعی به شیوه پیمایش انجام شده است. جامعه آماری شامل نوجوانان ۱۹-۱۵ سال شهر بجنورد در سال ۱۳۹۳بوده و حجم نمونه با ۴۵۳ نفر و نمونه گیری به روش سهمیه ای بر حسب سن و جنس، گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد رفتارهای پرخطر در بین پسران بیش از دختران است، اما تفاوت معناداری بین بیگانگی اجتماعی پسران و دختران نوجوان در شهر بجنورد وجود ندارد. بروز رفتارهای پرخطر و همچنین میزان بیگانگی اجتماعی در بین نوجوانان با پایگاه اجتماعی و اقتصادی پائین بیش از سایر نوجوانان است. بین بیگانگی اجتماعی و هر چهار بعد آن رابطه مثبت و معناداری با بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان وجود دارد. بدین معنا که با افزایش بیگانگی اجتماعی، بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان نیز افزایش می یابد. مدل رگرسیونی حاصل از پژوهش نشان می دهد بی قدرتی، بی معنایی، بی هنجاری و تنفر از خویشتن (به عنوان ابعاد چهارگانه بیگانگی اجتماعی) و پایگاه اجتماعی اقتصادی نوجوانان در مجموع قابلیت پیش بینی ۵/۱۲ درصد از تغییرات بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان شهر بجنورد را دارد. بر اساس ضرایب استاندارد بتا، بیشترین قدرت پیش بینی رفتارهای پرخطر نوجوانان بجنورد مربوط به متغیرهای بی هنجاری و بی معنایی است. بر اساس نتایج پژوهش برنامه های پیشگیری از بروز رفتارهای پرخطر بر مبنای کاهش احساس بیگانگی اجتماعی در بین نوجوانان، بویژه نوجوانان پایگاه اجتماعی اقتصادی پائین پیشنهاد می گردد. همچنین پیشنهاد می گردد برنامه ریزی برای کاهش احساس بیگانگی در جهت تاکید بر نقش نوجوان به عنوان عامل یا کنشگری فعال در جامعه طرح ریزی گردد.