بررسی آماری و تحلیل جغرافیایی اقوام ساکن در آبادی های خراسان شمالی

ترکیب قومی و مذهبی موجود در استان خراسان شمالی به نحوی است که نوعی ضعف ژئوپلیتیک را در این منطقه برای نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم آورده است. غفلت از این موضوع از طرفی و هوشیاری دشمنان در آن سوی مرزها و بهره برداری آنان از موقعیت ایجاد شده به نوعی تهدید محسوب می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی آماری و تحلیل جغرافیایی الگوی ملت از منظر اجتماعی و جغرافیایی با تاکید بر ویژگی های قومی زیربنایی مانند نژاد، زبان، دین و مذهب، تحولات جمعیتی، طبقه ی اجتماعی، خصیصه های فرهنگی و نحوه ی پراکندگی اقوام در واحدهای سیاسی محدوده ی استان خراسان شمالی است. در این تحقیق از روش قیاسی استفاده شده است. در این روش هر یک از ویژگی های موثر در افزایش همگرایی و واگرایی ملی اقوام ساکن در آبادی های این خطه مورد مقایسه قرار گرفته و با اتکا به تحقیقات در منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی، توصیف، تحلیل و ارزیابی شده است. الگوی ملت در خراسان شمالی از منظر اجتماعی و جغرافیایی ترکیبی و نامتوازن است. در این استان پنج قوم کرد (کرمانج)، ترک، ترکمن، تات و بلوچ با دو مذهب شیعه ی اثناعشری و اهل سنت حنفی به طور مشخص زندگی می کنند که کرمانج ها با ۶۲/۵۵% از کل جمعیت آبادی ها، بیشترین نسبت را به خود اختصاص می دهند. به دلیل نابرابری های اقتصادی و اجتماعی بین روستا و شهر کلیه سکونتگاه های روستایی استان با بیلان منفی جمعیت مواجه بوده و مهاجرفرست اند. از پدیده های قابل توجه در ۱۰ سال اخیر، نرخ بالای زادوولد در بین قوم ترکمن است که حدود ۵/۸ نفر در هزار بیشتر از سایر اقوام بوده است. از منظر جغرافیایی بین تجانس توپوگرافیک فضا و تجانس انسانی در استان ارتباط وجود دارد و قوم کرمانج غالبا در مناطق کوهستانی و دشت های حاصل خیز استان سکونت یافته اند. دهستان های دامن کوه و تکمران با ۱۰۰% جمعیت کرمانج و دهستان جرگلان با ۱۰۰% جمعیت ترکمن، متجانس ترین دهستان ها بوده اند. با توجه به این شرایط ایجاد همزیستی بین دو مفهوم علایق قومی و تعلقات ملی، پایداری و توازن توسعه در بعد امنیتی باید مورد توجه مسئولان و برنامه ریزان قرار گیرد.